Wtórne utonięcie: Czym jest i jak się objawia?
Wtórne utonięcie może być znacznie groźniejsze od topienia się w wodzie. Dochodzi do niego nawet 72 godziny po topieniu się lub zachłyśnięciu się wodą, często nie daje niepokojących objawów i kończy się śmiercią. To wtórny efekt tonięcia w morzu, rzece czy jeziorze, ale także zachłyśnięcia się wodą w kąpieli lub na basenie. Lekarze określają to zjawisko mianem powikłań po topieniu się. Najczęściej dotyka małe dzieci, ale ofiarami mogą być również nieświadomi zagrożenia dorośli. Jak objawia się wtórne utonięcie i czy można się przed nim uchronić?
Najczęstszą przyczyną wtórnego utonięcia jest topienie się w morzu lub jeziorze, które jednak nie wydaje się groźne – ofiara szybko zostaje wyciągnięta na powierzchnię, odkrztusza wodę i zaczyna normalnie oddychać. Niestety, niewielka ilość wody (groźna jest zarówno sól w wodzie morskiej, jak i chlorowana woda w basenach) może zostać w drogach oddechowych i podrażniać płuca, powodując ich obrzęk. Wymiana gazowa w pęcherzykach płucnych staje się wtedy coraz bardziej utrudniona, a krew niedotleniona. W konsekwencji dochodzi do niedotlenienia mózgu, zatrzymania krążenia i śmierci. Wtóre utonięcia stanowią nawet 5-10% wszystkich utonięć. Są bardzo niebezpieczne, ponieważ większość osób nie zdaje sobie sprawy z zagrożenia. Tymczasem wystarczy chwila nieuwagi, by doszło do zachłyśnięcia także podczas kąpieli w wannie lub nauki pływania na basenie. Dlatego tak ważne jest, by po nawet najbardziej błahym incydencie w wodzie uważnie obserwować organizm (swój lub innej topiącej się osoby).
Do wtórnego utonięcia może dojść od 15 minut do nawet 72 godzin po czasie topienia się. Początkowo poszkodowany czuje się dobrze i zaczyna normalnie oddychać, jednak z czasem dochodzi do komplikacji. Najbardziej charakterystyczne objawy to ból w klatce piersiowej, kaszel i problemy z oddychaniem (czasem obserwuje się też spowolnienie mowy i wymioty). Niestety, zwłaszcza w przypadku dzieci mogą się one objawić dopiero podczas snu. Dlatego po takiej sytuacji niepokojące powinny być inne symptomy: silne zmęczenie, senność i podenerwowanie. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z zagrożenia i pozwala dzieciom pójść spać – zmęczenie i senność kładą na karb wysiłku fizycznego oraz stresu spowodowanego topieniem się. Po takim incydencie nie można pozwolić dziecku na sen, ale bacznie je obserwować. Najlepiej skontaktować się z lekarzem, a w przypadku nawet najmniejszych problemów z oddychaniem należy wezwać karetkę pogotowia.
Warto zadbać o to, by dziecko korzystało ze strzeżonych kąpielisk dostosowanych do jego możliwości. Dużym zagrożeniem jest kąpiel w morzu, ponieważ fale mogą spowodować zachłyśniecie się wodą (słona woda jest też bardziej niebezpieczna dla płuc). Dziecko powinno być także cały czas pod naszą kontrolą – nie należy go spuszczać z oczu nawet na chwilę. Jeśli się zachłyśnie, należy upewnić się, czy odkrztusiło całą wodę i bacznie obserwować, czy nie pojawiają się niepokojące objawy. Ważne jest też, by dziecko znało zagrożenia związane z pływaniem i kąpielą.
