Niepokojące odgłosy w lasach. Jelenie już rozpoczęły jesienny spektakl

Dagmara Kotyra

Opracowanie Dagmara Kotyra

Wraz z nadejściem września można się spodziewać nie tylko wysypu grzybów, ale także tajemniczych i przerażających odgłosów dobiegających z lasów, łąk i polan. Mowa o tzw. rykowisku, czyli okresie godowym jeleni. W tym czasie głośny ryk samców słychać nawet z kilku kilometrów. Kiedy rozpoczyna się rykowisko jeleni szlachetnych?

Rykowisko dotyczy wyłącznie jeleni szlachetnych
Rykowisko dotyczy wyłącznie jeleni szlachetnych123RF/PICSEL

Co to rykowisko?

Zazwyczaj ryczenie pojawia się o zachodzie słońca i trwa aż do świtu, a więc rykowisko dla osób mieszkających w pobliżu lasu jest conocnym wydarzeniem, które może zaburzać spokojny sen. Zdarza się jednak, że głośny ryk jelenia słychać nawet w ciągu dnia.

To pozwala się im zaprezentować, zyskać w oczach łań i stworzyć harem. Samce podczas rykowiska pokazują swoją siłę oraz to, że są w dobrej formie. Pojedynek jeleni polega na wykręceniu głowy przeciwnika. W tym celu splątują się porożem i robią wszystko, by zdobyć gromadę samic. Przegrany pozostaje z niczym.

Warto podkreślić, że byki co roku nakładają i zrzucają poroże i ma to związek z ich cyklem płciowym. W okresie od marca do lipca nakładają je i mniej więcej pod koniec lutego oraz w marcu zrzucają, co jest konsekwencją spadku poziomu testosteronu po okresie rozrodu.

Kiedy rozpoczyna się rykowisko? Szacuje się, że okres godowy jeleni szlachetnych wypada w połowie września, ale zdarza się, że pierwsze ryczenie słychać już pod koniec sierpnia. W tym roku rykowisko już się rozpoczęło, o czym można się przekonać, przeglądając media społecznościowe. Kilka dni temu nagranie, jak podkreślono, z nocnego koncertu jeleni przy leśniczówce opublikowali na Facebooku leśnicy z Hajnówki.

Rykowisko a bukowisko – jaka jest różnica?

Rykowisko dotyczy wyłącznie jeleni szlachetnych. Można się spotkać z błędnym przekonaniem, że donośne odgłosy są również wydawane przez łosie. Ten największy gatunek spośród jeleniowatych rzeczywiście w podobnym czasie ma okres godowy. Trwa on od września aż do października i jest nazywany bukowiskiem. Różnica między jeleniem a łosiem polega na tym, że ten drugi wydaje znacznie cichsze odgłosy, a więc bukowisko dość często nie jest zauważane przez ludzi.

Łoś euroazjatycki wędruje w poszukiwaniu partnerki, a walki samców nie są tak widowiskowe, jak w przypadku jeleni. Polegają one na zderzeniu się głowami z rozpędu i przepchnięciu rywala jak najdalej. Co prawda, nawet nie dochodzi do nich zbyt często. Łosie wolą konkurować o partnerkę pokazując potężne ciało i poroże.

Rykowisko trwa mniej więcej cztery tygodnie i jest dla jeleni bardzo wyczerpującym okresem
Rykowisko trwa mniej więcej cztery tygodnie i jest dla jeleni bardzo wyczerpującym okresemGERARD/ REPORTEREast News

Co więcej, łosie przez większość czasu żyją na zupełnie innych terenach niż jelenie. Tylko zimą przenoszą się na suche obszary. Zazwyczaj bytują na mokradłach, bagnach i torfowiskach, co również utrudnia ludziom zauważenie, że bukowisko już się rozpoczęło. Oczywiście istnieje szansa podczas wędrowania po lesie i jego okolicznych terenach na dostrzeżenie zarówno jeleni, jak i łosi podczas ich corocznych godów. Trzeba jednak pamiętać, by w takiej sytuacji zadbać o własne bezpieczeństwo i nie płoszyć zwierzyny.

Co się dzieje po rykowisku?

Rykowisko trwa mniej więcej cztery tygodnie i jest dla jeleni byków bardzo wyczerpującym okresem. Szacuje się, że w tym czasie tracą nawet 20-30 proc. masy ciała. Wówczas nic nie jedzą i jedynie gaszą pragnienie, pijąc wodę. Poza tym ich walki mogą się wiązać z poważnymi obrażeniami, a niekiedy nawet prowadzą do śmierci jednego z rywali.

Pojedynek jeleni polega na wykręceniu głowy przeciwnika
Pojedynek jeleni polega na wykręceniu głowy przeciwnika123RF/PICSEL

Konkurencja wśród jeleni jest ogromna, a największe szanse na zdobycie partnerki ma najsilniejszy byk. W związku z tym muszą osiągnąć odpowiedni wiek, by udało się im przypodobać płci przeciwnej. Zazwyczaj samce mają pierwsze potomstwo dopiero po ukończeniu czwartego roku życia, podczas gdy już nawet roczne łanie wydają na świat pierwsze młode. Warto podkreślić, że jelenie i łanie nie pozostają w parze. Po rykowisku samice tworzą grupy i samotnie oczekują narodzin. W tym czasie byki skupiają się na regeneracji i łączą się w tzw. chmary.

***

Tak działa mechanizm "zajadania" stresu. Nowe ustalenia australijskich naukowców Newseria Lifestyle/informacja prasowa
INTERIA.PL
Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd na stronie?
Dołącz do nas