Iloraz inteligencji zmienia się przez całe życie. Te czynności mogą obniżyć nasze IQ
Opracowanie Agata Zaremba
Inteligencja tylko częściowo jest cechą wrodzoną. Nasze zdolności intelektualne zazwyczaj rozwijamy w wieku dziecięcym i nastoletnim, jednak nie każdy zdaje sobie sprawę, że nasz iloraz inteligencji może ulec zmianie w dowolnym momencie naszego życia. Co powoduje jego obniżenie?
Spis treści:
- Czym tak naprawdę jest iloraz inteligencji?
- Czy poziom inteligencji może ulec zmianie?
- Mit wielozadaniowości. Czy faktycznie jest ona cechą pożądaną?
- Naukowcy uważają, że długotrwałe i częste prowadzenie samochodu może obniżyć IQ
- Czy dieta ma wpływ na inteligencje? Oto jak zadbać o nasz mózg
- Przewlekły stres, a inteligencja
Czym tak naprawdę jest iloraz inteligencji?
W odniesieniu do inteligencji często używamy pojęcia IQ, jednak co właściwie ono oznacza? IQ to skrót od angielskiego wyrażenia "intelligence quotient" oznaczającego iloraz inteligencji. W praktyce jest to wynik testów IQ, który określa nasze zdolności umysłowe, takie jak rozumowanie, logiczne i abstrakcyjne myślenie, a także szybkość uczenia się.
W kontekście ilorazu inteligencji ważnych obserwacji dokonał badacz James R. Flynn z University of Otago w Nowej Zelandii. W 1984 roku po przeanalizowaniu wyników testów z 14 krajów zauważył, że w populacji państw cywilizacji zachodniej od początku XX wieku iloraz inteligencji z roku na rok wzrasta. Mowa tu o trzech punktach w ciągu dekady, czyli ok. 0,3 punktu w skali roku. Tendencję tę nazwano efektem Flynna.
Zobacz również: Typy inteligencji. Który z nich pasuje do ciebie?
Czy poziom inteligencji może ulec zmianie?
Na początek warto podkreślić, że według współczesnej nauki możemy wyszczególnić dwie podstawowe formy ludzkiej inteligencji:
- inteligencja płynna — zdolność do rozumowania, przekształcania i generowania. Jest to inaczej zdolność do przystosowywania się do nowych sytuacji oraz umiejętność wykorzystywania nabytej wiedzy w nieznanych nam sytuacjach.
- skrystalizowana inteligencja — umiejętność rozumienia informacji kulturowych i społecznych oraz angażowania tych informacji w codzienne myślenie.
Testy IQ skupiają się na inteligencji płynnej, czyli wykazują nasze zdolności do podejmowania szybkich decyzji dotyczących nowych problemów. Płynna inteligencja zazwyczaj rozwija się w dzieciństwie i wczesnej dorosłości, jednak wraz z wiekiem może spadać. Jak jednak dowodzą naukowcy, istnieją czynniki, które mogą przyspieszyć ten spadek.
Zobacz również: Siedem rzeczy, których inteligentni ludzie nie robią
Mit wielozadaniowości. Czy faktycznie jest ona cechą pożądaną?
W dzisiejszych czasach wielozadaniowość jest cechą pożądaną, zwłaszcza wśród pracowników. Ilość bodźców otaczających nas w dzisiejszym świecie sprawia, że coraz częściej dzielimy naszą uwagę i w rezultacie stajemy się coraz bardziej wielozadaniowi.
Jednakże, jak stwierdził profesor Earl Miller z Massachusetts Institute of Technology, wykonywanie kilku czynności naraz wcale nie jest cechą ludzi sukcesu, czy osób z wysokim ilorazem inteligencji, wręcz przeciwnie - może obniżyć ją o nawet 10 punktów bazowych. Według niego wielozadaniowość rujnuje naszą produktywność, zakłóca kreatywne myślenie i prowadzi do popełniania większej ilości błędów.
Według neurobiologa uwaga jest ograniczonym zasobem, a nasz mózg jest w stanie przechowywać tylko ograniczoną ilość informacji w tym samym czasie. Ma on więc ograniczoną zdolność myślenia o wielu rzeczach naraz.
Nasze mózgi nie są przystosowane do radzenia sobie z przeciążeniem sensorycznym
Zobacz również: Ten kolor wybierają osoby o ponadprzeciętnej inteligencji. To synonim wiedzy i mądrości
Naukowcy uważają, że długotrwałe i częste prowadzenie samochodu może obniżyć IQ
W 2017 roku pojawiły się badania, sugerujące, że jazda samochodem przez ponad dwie godziny dziennie może negatywnie odbić się na naszym IQ i w rezultacie przyczynić się do zmniejszenia inteligencji. Naukowcy badający, w jaki sposób siedzący tryb życia wpływa na mózg człowieka, stwierdzili, że wyniki IQ spadały szybciej u Brytyjczyków w średnim wieku, którzy codziennie pokonywali samochodem długie dystanse.
W badaniu wzięło udział ponad 500 tysięcy Brytyjczyków. 93 tysiące osób prowadziło codziennie samochód od 2 do 3 godzin dziennie. Okazało się, że w tej grupie siła umysłowa spadała w szybszym tempie niż w przypadku osób, które nie prowadziły samochodu wcale lub mniej niż godzinę.
Podobny wynik stwierdzono też u osób oglądających telewizję przez ponad trzy godziny dziennie - w ciągu pięciu lat ich inteligencja spadała szybciej.
Czy dieta ma wpływ na inteligencje? Oto jak zadbać o nasz mózg
Dieta ma ogromny wpływ na funkcjonowanie naszego organizmu, a także na nasze samopoczucie. Niektóre składniki odżywcze takie jak kwasy tłuszczowe omega-3 doskonale wpływają na pracę naszego mózgu. Z tego powodu w naszej diecie warto zadbać o dużą ilość ryb, orzechów, a także warzyw bogatych m.in. w żelazo jak np. szpinak czy brokuły.
Z kolei nieprawidłowa dieta obfita w tłuste i słodkie produkty może negatywnie wpłynąć na nasz organizm. Zarówno cukier, jak i tłuszcz zaburzają pracę mózgu, a spożywanie dużej ilości produktów przetworzonych oraz konserwantów może potencjalnie obniżyć nasze IQ.
Przewlekły stres, a inteligencja
Długotrwały stres, którego nie jesteśmy w stanie wyładować, może mieć bardzo negatywny wpływ na nasz organizm, a niekiedy może też doprowadzić do wielu chorób w organizmie. Stres przewlekły osłabia naszą koncentrację, wywołuje zaburzenia snu, a także prowadzi do powstania reakcji zapalnych w organizmie.
Negatywny wpływ stresu na nasz organizm wielokrotnie potwierdzili naukowcy w swoich badaniach. Neuronaukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley odkryli, że chroniczny stres powoduje długotrwałe zmiany w strukturze i funkcjonowaniu mózgu.