Reklama

Trudny czas dojrzewania

Jak pomóc nastolatkom radzić sobie z emocjami, osiągać cele i budować więzi? Na te pytania znajdziemy odpowiedź w książce "Trudny czas dojrzewania. Jak pomóc nastolatkom radzić sobie z emocjami, osiągać cele i budować więzi, stosując terapię akceptacji i zaangażowania oraz psychologię pozytywną" Joseph Ciarrochi i Louise Hayes.

Oto fragment lektury:

Młodość budzi się ku pragnieniom. Ciało się wzmacnia, a niebezpieczny, lecz piękny świat kusi. Tego samego dnia mogą dojść do głosu silne i zupełnie przeciwstawne uczucia: miłość i samotność, poczucie wolności i poczucie ograniczenia, podekscytowanie i lęk, pewność siebie i zwątpienie we własne możliwości. Najważniejszą przyczyną cierpienia ludzi, bez względu na wiek, jest prawdopodobnie oczekiwanie, że życie przyniesie nam same pozytywy i żadnych negatywów.

Pragniemy sukcesów, ale nie chcemy ponosić ryzyka porażki. Pragniemy bliskich relacji, ale nie chcemy ryzykować odrzucenia. Nie uznajemy, że ryzyko jest nieodłącznym elementem zarówno sukcesu, jak i bliskości. Wykluczając negatywy, tracimy szansę na doświadczenie pozytywów. To samo pragnienie oddzielenia pozytywów od negatywów cechuje nasze relacje z młodymi ludźmi. Uwielbiamy ich żarliwość, ale nie chcemy, żeby byli "zbyt emocjonalni". Podoba nam się ich kreatywność i ciekawość świata, ale wolelibyśmy, żeby za dużo nie ryzykowali.

Reklama

Chcemy, żeby budowali pozytywne relacje, ale nie akceptujemy tego, że nas od siebie odsuwają i ulegają presji rówieśników. Cóż więc robimy? Próbujemy ich kontrolować, zapobiegając ich emocjom ("Nie chcesz się przecież tak czuć"), ograniczając ich możliwości eksplorowania ("Nie chcesz tam iść"), zachęcając ich do porzucenia chwili obecnej ("Musisz myśleć o swojej przyszłości") i próbując wywierać na nich wpływ ("Słuchaj mnie, a nie swoich przyjaciół"). Oto podstawowe założenie przyjmowane w tej książce: próby ścisłego kontrolowania młodych ludzi są przyczyną niezgody, buntu i poczucia nieszczęścia wszystkich zainteresowanych.

Rozwiązanie tego rzekomego problemu polega na uznaniu, że problem nie leży w młodych ludziach. Pasja, poszukiwanie nowości, eksploracja i zaangażowanie w relacje z rówieśnikami mogą stać się źródłem ich siły, jeśli tylko uda nam się stworzyć im odpowiedni kontekst. W tej książce pokażemy ci, jak wykorzystywać naturalne skłonności młodych ludzi zamiast je zwalczać. Przedstawimy praktyczne teorie i elastyczne interwencje, które pozwolą ci okiełznać nastoletnią energię i tak ją ukierunkować, by służyła rozwojowi dzieci i nastolatków. Znajdziesz to wskazówki dotyczące oddziaływań indywidualnych i wyjaśnienia, jak dostosować poszczególne strategie do dużych grup czy środowiska klasy szkolnej.  

Opracowaliśmy prosty, aczkolwiek bardzo skuteczny model pracy z młodzieżą, który nazwaliśmy DNA-V. Model ten wskazuje, jak można pomóc młodym ludziom rozwijać ich mocne strony, wykorzenić nieprzydatne nawyki umysłowe i zwątpienie w siebie, żyć pełniej w chwili obecnej i dokonywać wyborów, które pozwolą im w pełni realizować ich potencjał.  

Skrótowiec DNA wskazuje na trzy umiejętności, do których odnoszą się metafory: odkrywcy (ang. discoverer), nawigatora (ang. noticer) i administratora (ang. advisor), a które służą podejmowaniu działań zgodnych z wyznawanymi wartościami (ang. values). Jak pokażemy, młodzi ludzie często zmagają się z trudnościami, jeśli brakuje im tych umiejętności lub jeśli nie są w stanie elastycznie poruszać się między nimi, gdy sytuacja wymaga zmiany. Skrót DNA w nazwie modelu ma także znaczenie metaforyczne. Przypomina, że wszyscy zbudowani jesteśmy z tej samej podstawowej materii oraz że każdy młody człowiek może w pełni wyrazić swój potencjał, jeśli otrzyma odpowiednie wsparcie i wskazówki.  

Wskazówki zawarte w obu częściach książki pomogą ci ocenić poziom umiejętności DNA nastolatka, z którym pracujesz, zaplanować interwencje dopasowane do jego przypadku i przeprowadzić odpowiednie ćwiczenia. W książce znajdziesz też scenariusze pozwalające szybko przystąpić do pracy - sugestie dotyczące prezentacji poszczególnych koncepcji, metafor, ćwiczeń i tak dalej. Możesz bez trudu dopasować je do indywidualnych potrzeb młodych osób, z którymi pracujesz.

Książka zawiera także pomocne materiały, w tym formularze konceptualizacji, formularze ćwiczeń i wizualne metafory głównych elementów modelu. Korzystaj z nich tak elastycznie jak ze scenariuszy. Nie są to sztywne, niezmienne wzorce, a jedynie narzędzia pozwalające podkreślić kluczowe aspekty sugerowanych interwencji. Początkowo możesz używać ich w zaproponowanym przez nas kształcie, a później, w miarę jak będziesz coraz lepiej poznawać model, traktować je jako wskazówki pamięciowe pomagające prowadzić rozmowę. Możesz także opracować własne formularze, dopasowane do twojego stylu i warunków pracy.  

Radykalnie nowy sposób układania relacji z młodzieżą

Młody człowiek, którym kiedyś byłeś, jest wciąż w tobie obecny, jest częścią ciebie. Jesteś tą samą osobą, która kiedyś chodziła do szkoły, martwiła się klasówkami, bawiła się na boisku szkolnym, zawierała przyjaźnie oraz starała się być fajna i pasować do otoczenia. Twój wewnętrzny nastolatek wciąż do ciebie mówi. Nasza książka nie traktuje tylko i wyłącznie o interwencjach stosowanych w pracy z młodymi ludźmi, ale także o tobie i twoim stosunku do młodzieży.

Proces uczenia się zachodzi w obie strony. Nie tylko my uczymy młodych, ale także oni uczą nas - albo przypominają nam o pewnych sprawach. Przypominają nam, jak ważne jest podejmowanie ryzyka, szukanie nowych rozwiązań, pielęgnowanie pasji, nawiązywanie nowych przyjaźni, posiadanie ideałów oraz eksplorowanie budzącego podziw i szacunek świata. Wielu z nas, dorosłych, utraciło witalność charakterystyczną dla młodości; utknęliśmy w pułapce codzienności, bezmyślnie i w pośpiechu przechodzimy od jednego zadania do drugiego. Dokąd tak pędzimy? Dlaczego jesteśmy tak zmęczeni?

Młodzi ludzie mogą pomóc nam na nowo odkryć w sobie energię i ciekawość świata. W tej książce zrywamy z tradycyjnymi sposobami traktowania młodych ludzi - z mówieniem im, że powinni podporządkować się regułom rządzącym światem dorosłych, że mają okazywać szacunek i rozwijać samokontrolę, że "bezwzględnie muszą podjąć właściwą decyzję, inaczej zmarnują sobie życie".

Dzieci i nastolatki często słyszą od nas, że wszystko, co ważne, zacznie się w ich życiu po skończeniu szkoły lub studiów, gdy rozpoczną karierę zawodową i staną się odpowiedzialnymi dorosłymi. W ten sposób możemy nieświadomie przekonać je, że ich życie polega głównie na czekaniu. A z powodu tych licznych komunikatów na temat ograniczeń ciało młodego człowieka przepełnione jest tęsknotą - aż do bólu pragnie doświadczać świata znajdującego się poza domem i poza murami szkoły, z wszelką ekscytacją i z wszelkim ryzykiem, jakie temu towarzyszą.

Nic dziwnego, że młodzi ludzie tak często odwracają się od dorosłych, którzy każą im pozostać na miejscu, i zwracają się w stronę rówieśników, których towarzystwo gwarantuje zabawę, przygodę i miłość. Nasza książka pomoże ci autentycznie docenić młodzież i uszanować jej ważną rolę w społeczeństwie. Rozpoczyna się od odrzucenia założenia, że młodzi ludzie mają problemy, które dorośli muszą rozwiązać.

Pracując z młodymi ludźmi, nie staramy się sprawić, żeby stali się bardziej dorośli. Nie uczymy ich, że muszą poczekać, aż skończą szkołę, by zacząć żyć, mieć wpływ, odczuwać radość i budować prawdziwe relacje. Wierzymy, że podobnie jak my już uczestniczą w ważnej podróży przez życie. 

Dlaczego tak często w naszej książce zwracamy się bezpośrednio do czytelnika?  

Typowa książka poświęcona oddziaływaniom w jakimś obszarze skupia się przede wszystkim na tym, jak stosować opisywane techniki w pracy z klientem. My także zwracamy na to uwagę, ale w nietypowy sposób. Bardzo często najpierw wyjaśniamy, jak omawiane zasady odnoszą się do ciebie, do twojego życia, a dopiero potem pokazujemy, jak stosować je w pracy z młodymi ludźmi.

Teoria leżąca u podstaw naszej książki zakłada, że choć światy ludzi młodych i dorosłych mogą się od siebie radykalnie różnić, przyczyny cierpienia, które dotyka jednych i drugich, są takie same. Wszyscy cierpimy z powodu skłonności do martwienia się o przyszłość, do roztrząsania zdarzeń z przeszłości i do wikłania się w osądy dotyczące nas samych oraz innych ludzi. Wszyscy powinniśmy znaleźć sposób na pogodzenie się ze sobą i ze światem.

Chcemy pokazać, że zmagania młodych ludzi są charakterystyczne dla etapu ich rozwoju, ale jednocześnie uniwersalne, typowo lidzkie. Uważamy, że najlepiej służy temu zaprezentowanie zagadnień poruszanych w tej książce z trzech różnych punktów widzenia:

  • punkt widzenia "my" - zwracamy się bezpośrednio do ciebie jako takiego samego człowieka jak my, podkreślając, w jaki sposób omawiane przez nas zasady odnoszą się zarówno do ciebie, jak i do młodych osób;
  • punkt widzenia zanurzony w doświadczeniu - prezentujemy krótkie historie z życia młodych ludzi, aby umożliwić ci zanurzenie się w ich świecie społecznym i emocjonalnym, a także pomóc zrozumieć ich nadzieje i zmagania;
  • punkt widzenia praktyka - przedstawiamy jasne instrukcje dotyczące stosowania modelu DNA-V w pracy z młodzieżą.
Fragment książki
Dowiedz się więcej na temat: nastolatek
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy