21. tydzień ciąży

U wielu kobiet, zwłaszcza u pierwiastek, które pierwszy trymestr oszczędzał, dopiero teraz pojawia się świadomość bycia w ciąży, stan ten przestaje być czymś abstrakcyjnym, a staje się coraz bardziej realny. Oznaki są widoczne - pięć kilogramów więcej na wadze łazienkowej, ładnie zarysowany brzuch,  zaokrąglone piersi, wyczuwalne pierwsze ruchy dziecka - jeśli wcześniej były mylone z... pracą jelit, to teraz wątpliwości będzie coraz mniej. Do tego doszły albo niebawem dojdą inne nieznane dotąd odczucia płynące z ciała - łagodne skurcze przepowiadające. Podczas badania połówkowego przy odrobinie szczęścia można też poznać płeć nienarodzonego potomka, o ile ma się takie życzenie.

Każda przyszła mama, począwszy od 21. tygodnia ciąży może skorzystać z bezpłatnych indywidualnych spotkań edukacyjnych z położną. Takie spotkania będą odbywały się raz w tygodniu do 31. tygodnia włącznie, po tym czasie - dwa razy w tygodniu.

Do końca bieżącego tygodnia jest czas, aby wykonać połówkowe USG. 20. i 21. tydzień to najlepszy moment - dziecko jest już na tyle duże, by lekarz mógł ocenić czy poszczególne struktury anatomiczne rozwijają się prawidłowo.

19 tygodni. Należy jednak pamiętać, że termin porodu wyznaczony przez lekarza w oparciu o regułę Naegelego jest terminem przewidywanym. Tylko 3-5 proc. dzieci przychodzi na świat w wyznaczonym dniu.

Możliwe jest pojawienie się przejściowych problemów ze wzrokiem, wywołanych przez zwiększoną ilość płynów w organizmie - ta niekiedy wpływa na zmianę kształtu gałek ocznych. W takich warunkach noszenie soczewek kontaktowych bywa kłopotliwe, ale dyskomfort niebawem minie. Do okulistycznych symptomów towarzyszących ciężarnym w tym czasie można zaliczyć też stosunkowo częsty syndrom suchego oka.

Na ciele mogą (ale nie muszą) pojawić się tzw. mało twarzowe włoski. Niechciane owłosienie niekiedy w tym czasie pojawia się na twarzy, rękach, brzuchu, a nawet pomiędzy piersiami. Dobra wiadomość jest taka, że znikną z czasem. Zaczynają wyrastać z powodu zwiększonej ilości męskich hormonów w organizmie kobiety produkowanych podczas ciąży.

Choć drugi trymestr nie bez racji uchodzi za "miodowy", w tym czasie mogą wystąpić poważniejsze dolegliwości typowo związane z ciążą, przede wszystkim cukrzyca ciężarnych, nadciśnienie indukowane ciążą oraz cholestaza. Dlatego każdy niepokojący sygnał musi być zgłaszany lekarzowi prowadzącemu, nawet gdyby było to "tylko" uporczywe swędzenie ciała.

Powiększająca się macica naciska na pępek od środka, dlatego prędzej czy później stanie się on wypukły stanowiąc kolejną charakterystyczną oznakę ciąży. Jeśli nie uwypuklił się wcześniej, prawdopodobnie ten proces zacznie się teraz. Po porodzie ta część ciała wróci do poprzedniego stanu.

Piersi produkują żółtawą siarę, pierwszy, najbardziej wartościowy pokarm noworodka. W różnych okolicznościach (niekiedy bardzo intymnych) może dojść do niewielkiego wycieku tego mleka.

Wiele kobiet w tym okresie zyskuje stabilność emocjonalną - burza hormonalna szalejąca w pierwszym trymestrze nieco się wycisza, m.in. dlatego, że to dobrze już rozwinięte łożysko odpowiada teraz za produkcję hormonów. Z tego względu zmiany nastrojów są coraz rzadsze i mniej odczuwane, także przez otoczenie. Często do głosu dochodzi instynkt wicia gniazda - przyszła mama, nawet jeśli nigdy nie była domatorką teraz może odczuwać potrzebę przebywania w domu, wśród bliskich sobie ludzi, zwykle dużą radość sprawia jej kompletowanie wyprawki i urządzanie pokoiku. Jeśli tylko kondycja i dobre samopoczucie dopisują, to warto zabrać się za te czynności już teraz - później chodzenie po sklepach z dużym brzuchem bywa bardzo męczące, zwłaszcza jeżeli ostatnie miesiące ciąży wypadają w okresie letnim. Ponadto, nigdy nie wiadomo dokładnie, kiedy dziecko przyjdzie na świat. Jeśli okaże się, że będzie wcześniakiem, który przybędzie na świat o miesiąc lub dwa za wcześnie wszystkie potrzebne akcesoria będą już na niego czekały.

Płód ma już proporcje ciała noworodka, mierzy ok. 25 cm (mierzony od stóp do szczytu główki) i waży 300 - 400 g. Może nawet "zamknąć" ten tydzień osiągnąwszy imponującą wagę pół kilograma. W macicy rośnie nie tylko lokator(ka), ale i ilość wód płodowych. W 21. tygodniu dziecko pływa już w litrze płynu owodniowego. Malec coraz wyraźniej czuje smaki potraw spożywanych przez mamę, nie ma miejsca na kulinarną nudę, ponieważ smak wód zmienia się dosłownie z dnia na dzień. Ulubionymi są oczywiście te słodkie. Mimo wszystko przyszła mama powinna zadbać o różnorodną, zbilansowaną dietę, co wpłynie korzystnie nie tylko na jej stan zdrowia i rozwój dziecka, ale i na jego przyszłe preferencje smakowe.

Dziecko rozróżnia światło i ciemność mimo przymkniętych powiek, śpi i czuwa, słyszy odgłosy oraz rozmowy, w tym oczywiście najczęściej głos mamy, który już dobrze zna. Zaczyna też poznawać głos taty oraz głosy innych bliskich osób, o ile słyszy je dostatecznie często. Można też posłuchać jego i to bez żadnego specjalistycznego sprzętu. Chodzi oczywiście o bicie serca, które niekiedy daje się usłyszeć przykładając ucho do brzucha przyszłej mamy. Zwykle jednak potrzebny jest do tego stetoskop.

Ręce i nogi dziecka są coraz dłuższe i silniejsze i coraz bardziej ochoczo sięgają w kierunku ścian macicy. Kończyny zginają się, prostują, krzyżują, a dłonie zaciskają się w pięści. Ruszają się nawet bioderka. Wszystko to w ramach ważnych ćwiczeń, stymulujących nie tylko rozwój mięśni, ale i funkcji układu nerwowego. Tkanki tłuszczowej w maleńkim ciele jest wciąż niewiele, ale jej ilość będzie się sukcesywnie zwiększać - pomarszczona skóra jest już gotowa na przyrosty masy. Maluch wygląda coraz piękniej - ma już nawet ukształtowane wargi.