To poważne objawy, których nie wolno ci zlekceważyć!

Są to sytuacje zagrażające życiu i postąpiłbyś słusznie, dzwoniąc pod numer 999 lub 112. Jednak niektóre bardzo poważne objawy trudno rozpoznać bądź też nie zawsze są uznawane za poważne. Jeśli u twojego dziecka wystąpi którykolwiek z poniższych objawów, natychmiast skontaktuj się z lekarzem lub udaj do najbliższej izby przyjęć:

Twoje dziecko ma mniej niż miesiąc i wygląda na chore (np. wymiotuje, kaszle, jest blade) lub w jakikolwiek sposób zachowuje się nienormalnie (np. nie chce jeść, zbyt dużo śpi). W tym wieku takie objawy należy traktować jako poważne, dopóki nie zostanie stwierdzone, że jest inaczej. Podczas 1. miesiąca życia infekcje mogą rozwijać się bardzo szybko.

Twoje dziecko ma nieprzytomny wzrok, nie uśmiecha się, w ogóle się nie bawi lub ledwie zwraca na ciebie uwagę. Jest zbyt słabe, by płakać, leci przez ręce, jest bezwładne lub też trudno je obudzić. Są to poważne objawy. Uwaga: dłuższe spanie podczas choroby jest normalne, jednak gdy twoje dziecko nie śpi, powinno być w pełni przytomne.

Nagłe pojawienie się zdezorientowania (majaczenia). Twoje dziecko nie śpi, ale mówi dziwne rzeczy, widzi coś, czego nie ma, i cię nie rozpozna je. UWAGA: krótkotrwałe majaczenie (około 5 minut) zdarza się czasami przy wyższej gorączce. Jeśli jednak stan ten nie jest krótkotrwały, może mieć poważne przyczyny.

Ostry ból jest paraliżujący. Zakłóca normalną aktywność. Dziecko chce tylko być zostawione w spokoju. Jeśli twoje dziecko płacze, gdy próbujesz je poruszyć lub wziąć na ręce, może to być objawem zapalenia opon mózgowych lub zapalenia wyrostka robaczkowego. W takim przypadku dzieci nie są również w stanie spać lub zapadają jedynie w krótkie drzemki.

Nieustanny płacz jest spowodowany ostrym bólem, dopóki nie zostanie wykazane, że jest inaczej. Możesz podejrzewać ostry ból u dzieci, które nie mogą spać lub zapadają jedynie w krótkie drzemki, a gdy nie śpią, nie wykazują żadnej normalnej aktywności. Uwaga: ostry ból może sprawiać, że zamiast nieustannie płakać, twoje dziecko pojękuje, stęka lub kwili.

Jeśli twoje dziecko nauczyło się już chodzić, a potem traci zdolność stania lub chodzenia, mogło doznać poważnego urazu nóg lub może mieć jakiś problem z równowagą. Jeśli twoje dziecko chodzi pochylone, trzymając się za brzuch, może mieć poważną chorobę, taką jak na przykład zapalenie wyrostka robaczkowego.

Uciśnij brzuch dziecka, gdy siedzi u ciebie na kolanach. Powinieneś być w stanie docisnąć na mniej więcej 2,5 cm wszystkie części brzucha i nie powinno to stwarzać żadnego problemu. Jeśli twoje dziecko krzywi się lub krzyczy, wskazuje to na poważne przyczyny. Jeśli oprócz bólu brzuch jest wzdęty i twardy, tym większe są powody do obaw. Uwaga: jeśli dziecko po prostu odpycha twoją rękę, prawdopodobnie oznacza to, że nie odwróciłeś w dostatecznym stopniu jego uwagi.

Nagły ból w okolicach krocza może być spowodowany skrętem jądra. Wymaga to przeprowadzenia zabiegu chirurgicznego najpóźniej w ciągu 8 godzin, aby ocalić jądro.

Oddychanie ma kluczowe znaczenie dla życia. Większość zgonów w okresie dzieciństwa jest spowodowana poważnymi trudnościami z oddychaniem. Jeśli twoje dziecko ma problemy z oddychaniem, krup (wydaje ostre dźwięki podczas wdechu, nazywane stridorem) lub w oczywisty sposób słychać świsty lub pochrząkiwania przy każdym oddechu, to musi zostać natychmiast zbadane.

Innymi oznakami ostrej niewydolności oddechowej są przyspieszony oddech, sinawe wargi lub zapadanie się żeber przy każdym oddechu. Dzieci z ostrą niewydolnością oddechową nie są w stanie pić, mówić ani płakać. Uwaga: niedrożność nosa wywołuje wibracje i dźwięki przy oddychaniu, lecz zazwyczaj nie powoduje problemów z samym oddychaniem. Sprawdź oddech dziecka po oczyszczeniu nosa za pomocą płukania i odsysania.

Sinawe wargi, język lub dziąsła (sinica) mogą oznaczać zmniejszoną ilość tlenu w krwiobiegu. Uwaga: niebieskawy kolor występujący wyłącznie wokół ust (ale nie na wargach) może być spowodowany tym, że dziecku jest zimno.

Nagłe pojawienie się ślinienia lub plucia podczas choroby oznacza, że twoje dziecko ma problemy z przełykaniem. Przyczyną może być poważna infekcja migdałków, gardła lub nagłośni (szczytowa część tchawicy). Problemy z przełykaniem może również powodować poważna reakcja alergiczna. Obrzęk w gardle może zablokować drogi oddechowe.

Odwodnienie oznacza, że organizm twojego dziecka ma za mało płynów. Odwodnienie występuje zwykle po intensywnych wymiotach lub biegunce. Możesz podejrzewać odwodnienie, jeśli twoje dziecko nie oddawało moczu od 8 godzin (od ponad 12 godzin, jeśli dziecko ma więcej niż rok), podczas płaczu nie pojawiają się łzy, wnętrze jamy ustnej jest suche, lub też ciemiączko na głowie jest zapadnięte.

Odwodnione dzieci są również zmęczone i słabe. Jeśli twoje dziecko jest ożywione i aktywne, ale nie oddaje dużo moczu, nie jest jeszcze odwodnione. Dzieciom z ostrym odwodnieniem kręci się w głowie, gdy wstają. Odwodnienie wymaga natychmiastowego doustnego lub dożylnego uzupełnienia płynów.

Ciemiączko na głowie twojego dziecka jest napięte i wysklepione. Oznacza to ucisk na mózg.

Aby sprawdzić, czy kark jest sztywny, połóż dziecko, a następnie unieś jego głowę tak, by podbródek dotknął klatki piersiowej. Jeśli dziecko stawia opor, połóż mu na brzuchu jakąś zabawkę lub inny przedmiot, który je ciekawi, tak by musiało spojrzeć w dół, aby go zobaczyć. Starsze dzieci można po prostu poprosić, by spojrzały na swój pępek. Sztywność karku może być wczesnym objawem zapalenia opon mózgowych.

Porozmawiaj z lekarzem o każdym urazie szyi, bez względu na objawy. Urazy szyi są związane z ryzykiem uszkodzeń rdzenia kręgowego.

Fioletowe lub krwiste plamki bądź kropki na skórze, które pojawiły się z niewyjaśnionej przyczyny, mogą być objawami poważnej infekcji układu krwionośnego, zwłaszcza jeśli dziecko ma też gorączkę. Uwaga: guzki i siniaki na goleniach po intensywnej zabawie to coś zupełnie innego.

Infekcje bakteryjne u małych niemowląt mogą wywoływać poważne powikłania. Wszystkie dzieci, które mają mniej niż 3 miesiące i wystąpi u nich gorączka, muszą jak najszybciej zostać zbadane, aby ustalić, czy przyczyna jest wirusowa, czy też bakteryjna.

Wszystkie objawy opisane powyżej wskazują na poważne choroby. Wszystkie z nich mogą wystąpić zarówno przy niskiej gorączce, jak i przy wysokiej. Sama gorączka jest uważana za czynnik ryzyka świadczący o poważnych infekcjach jedynie wówczas, gdy temperatura dziecka przekracza 40,6 stopni Celsjusza. W związku z tym, jeśli twoje dziecko ma gorączkę przekraczającą 40 stopni Celsjusza, która nie obniża się po podaniu leku przeciwgorączkowego, zadzwoń do lekarza.

Większość czynnych chorób przewlekłych wiąże się z pewnymi powikłaniami. Jeśli twoje dziecko cierpi na przewlekłą chorobę, koniecznie powinieneś się dowiedzieć, jakie to powikłania i jak je rozpoznawać. Przewlekłe choroby wiążące się z najwyższym ryzykiem poważnych infekcji to te, które osłabiają układ odpornościowy (np. anemia sierpowata, HIV, chemoterapia, przeszczep organu, długotrwałe stosowanie sterydów).

Jeśli rozmawiasz z lekarzem lub pielęgniarką, którzy zazwyczaj nie zajmują się twoim dzieckiem, zawsze poinformuj taką osobę o przewlekłej chorobie twojego dziecka (np. o astmie). Nigdy z góry nie zakładaj, że lekarz czy pielęgniarka już o tym wiedzą. 

Fragment książki "Moje dziecko zawsze zdrowe", autorstwa Bartona D. Schmitta.