Reklama

Nocne moczenie

Moczenie nocne to samoistne, niezależne od woli oddawanie moczu podczas snu w wieku, gdy ta czynność powinna być świadomie kontrolowana (po 5 roku życia). Moczenie nocne może wystąpić u zdrowego dziecka, ale może być też objawem ciężkiej choroby.

Czym jest moczenie nocne?

Moczenie nocne (enuresis nocturna) to samoistne, niezależne od woli oddawanie moczu podczas snu w wieku, gdy ta czynność powinna być świadomie kontrolowana (po 5 roku życia). Moczenie nocne może wystąpić u zdrowego dziecka, ale może być też objawem ciężkiej choroby. Większość dzieci świadomie kontroluje oddawanie moczu w ciągu dnia w trzecim roku życia, a pełną kontrolę nad pęcherzem moczowym (także w nocy) osiąga w wieku 4,5 do 5 lat. Moczenie nocne jest najczęstszym zaburzeniem w oddawaniu moczu u dzieci, przy czym pierwotne izolowane moczenie nocne dotyczy około 85% pacjentów, a moczenie wtórne około 3-8% pacjentów. Moczenie nocne częściej występuje u chłopców. Dotyczy 15-20% dzieci w wieku 5 lat i 12% w wieku 7 lat. Po 20 roku życia moczenie nocne występuje u 1-3% pacjentów.

Reklama

Jakie są przyczyny?

Na rozwój schorzenia ma wpływ wiele czynników. Wśród potencjalnych przyczyn wymienia się między innymi:

  • uwarunkowania genetyczne (jeśli moczenie nocne występowało u jednego z rodziców, to prawdopodobieństwo jego wystąpienia u dziecka wynosi około 40-45%, jeśli występowało u obojga rodziców wzrasta do około70-77%),
  • zaburzenia ze strony układu moczowego, mała pojemność pęcherza moczowego,
  • wielomocz nocny,
  • opóźnienie rozwoju układu sygnalizującego stan wypełnienia pęcherza i odpowiedzi ze strony układu nerwowego; przyczyną opóźnionej kontroli nad czynnością pęcherza może być zbyt późne rozpoczęcie wdrażania nawyków higienicznych (późno rozpoczęte uczenie dziecka korzystania z nocnika).
  Jeżeli moczenie nocne utrzymuje się od urodzenia i nie jest spowodowane żadnym stanem chorobowym, nazywane jest pierwotnym izolowanym moczeniem nocnym (PIMN). Cechy charakterystyczne PIMN to:
  • moczenie nocne utrzymujące się od urodzenia,
  • obfite moczenie łóżka w nocy,
  • nieprzerwany sen mimo mokrego łóżka,
  • prawidłowe oddawanie moczu w ciągu dnia,
  • wywiad wskazujący na występowanie izolowanego moczenia nocnego u bliskich krewnych.
Dodatkowo za PIMN przemawiają prawidłowe wyniki badania klinicznego i badań laboratoryjnych. Moczenie nocne wtórne rozpoznaje się jeśli wystąpił nawrót moczenia nocnego po okresie 6-12 miesięcy, podczas którego dziecko kontrolowało oddawanie moczu w nocy. Moczenie nocne, któremu towarzyszą inne objawy ze strony układu moczowego (np. silne parcie na mocz, mikcja przerywana lub popuszczanie moczu) lub objawy z innych narządów, określane jest jako moczenie nocne objawowe lub powikłane. Przyczynami objawowego moczenia nocnego mogą być różne schorzenia, między innymi:
  • zaburzenia czynności pęcherza moczowego - zaburzenia neurogenne w wyniku zmian organicznych w układzie nerwowym lub nieneurogenna dysfunkcja pęcherza moczowego,
  • zakażenie układu moczowego,
  • wady anatomiczne dróg moczowych,
  • kamica układu moczowego,
  • choroby przebiegające z wielomoczem (m.in.: moczówka prosta, moczówka nerkowa, cukrzyca, polidypsja psychogenna),
  • zaburzenia emocjonalne,
  • alergia pokarmowa,
  • zespół bezdechu sennego,
  • uporczywe zaparcie.
  Jeśli rodzice zaobserwują, że dziecko powyżej 5 roku życia moczy się w nocy, powinni udać się z nim do lekarza pediatry. Nie wolno dziecka karać ani zawstydzać za zmoczenie łóżka, gdyż pogłębi to jedynie problem. W każdym przypadku moczenia nocnego, należy ustalić jego przyczynę.

Diagnostyka

Najważniejsze w diagnostyce są dokładnie zebrany wywiad, badanie fizykalne dziecka i badania laboratoryjne. Lekarz zada rodzicom szereg pytań, które będą pomocne w ustaleniu rozpoznania. Podczas wizyty rodzice powinni poinformować lekarza:

  • o częstości i ilości spożywanych płynów przez dziecko, o porach ich przyjmowania;
  • o częstości i sposobie oddawania moczu;
  • ile razy dziecko oddaje mocz w nocy, czy moczy się obficie;
  • czy wystąpił okres kontroli oddawania moczu, czy moczenie występuje od urodzenia bez przerwy;
  • czy współistnieje moczenie dzienne;
  • czy dziecko popuszcza mocz lub stolec;
  • czy w przeszłości u dziecka występowały zakażenia układu moczowego;
  • czy moczenie nocne występowało w rodzinie;
  • ważny jest również okres okołoporodowy, więc padną pytania o przebieg ciąży, porodu i pierwsze miesiące życia dziecka;
  • czy u dziecka wystąpiły objawy alergii;
  • jak wygląda sytuacja rodzinna.

Badanie fizykalne

Po zebraniu wywiadu lekarz zbada dziecko, oceni jego rozwój i stan neurologiczny. Podczas badania zwróci szczególną uwagę na narządy moczowo-płciowe, aby wykluczyć stany zapalne tej okolicy; sprawdzi odruchy z kończyn dolnych i odruchy okolicy krocza, obejrzy i zbada palpacyjnie okolicę lędźwiowo-krzyżową (co pozwoli wykluczyć ewentualne przyczyny neurologiczne). Dziecko będzie miało też wykonany kilkakrotny pomiar ciśnienia tętniczego.

Badania laboratoryjne

Dziecko będzie miało wykonane badanie ogólne i posiew (badanie bakteriologiczne) moczu oraz oznaczone stężenia elektrolitów, kreatyniny, mocznika i glukozy w surowicy krwi. Konieczna będzie ocena objętości moczu wydalonego w ciągu doby oraz określenie ciężaru właściwego moczu z pierwszej porannej porcji moczu.

USG jamy brzusznej

Do badania USG dziecko powinno być dobrze napojone. Konieczne może być też wykonanie USG bezpośrednio po oddaniu moczu, aby ocenić czy mocz nie zalega w pęcherzu moczowym. Lekarz poinformuje dokładnie rodziców jak będzie przebiegało badanie.

Dodatkowe badania obrazowe

Jeżeli lekarz podejrzewa zaburzenia czynnościowe lub zmiany anatomiczne w drogach moczowych lub układzie nerwowym lub moczenie nocne występuje razem z moczeniem dziennym, skieruje dziecko na dodatkowe badania obrazowe.

zdronet
Dowiedz się więcej na temat: dziecko | choroby | zdrowie
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy