Niania – jak zatrudnić ją legalnie?

Krok pierwszy - znajdź właściwą osobę

Pozostawienie swojego maluszka na kilka godzin dziennie to niełatwe doświadczenie, zwłaszcza na początku. Dlatego tak ważne jest poczucie, że możesz niani zaufać w stu procentach.  W najbardziej komfortowej sytuacji znajdują się, oczywiście,  rodzice, którzy mogą liczyć na pomoc babci i dziadka lub innej, dobrze znanej im osoby z bliskiego otoczenia. Ci, którzy takiego szczęścia nie mają, szukają opiekunki na własną rękę lub korzystają z usług agencji pośredniczących.

To ostatnie rozwiązanie jest dość wygodne ze względu na fakt, że nianie polecane przez profesjonalne firmy zostały przez nie już sprawdzone i posiadają wiarygodne referencje.

Skorzystaj z dofinansowania

Od kilku lat rodzice zatrudniający nianię mogą skorzystać z dofinansowania z budżetu państwa. Jego wysokość zależy od wysokości wynagrodzenia niani. Jeżeli nie jest ono wyższe niż wynagrodzenie minimalne, państwo pokrywa w całości składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne opiekunki. W przypadku, kiedy wynagrodzenia jest wyższe od ustawowej płacy minimalnej, będziesz musiał opłacić składki jedynie od kwoty, która minimalne wynagrodzenie przewyższa.

Warto wiedzieć, że dofinansowanie nie obejmuje ubezpieczenia chorobowego. Jest ono dobrowolne i w przypadku, kiedy niania chciałaby aby składka na nie była opłacana, należy potrącić odpowiednią kwotę z wypłacanego jej wynagrodzenia i odprowadzić do ZUS-u. Uwaga, niania nie może zrobić tego sama. To ty jesteś płatnikiem składek i to ty musisz wpłacić pieniądze na konto ZUS.

Kto może skorzystać z dofinansowania?

Możesz skorzystać z dofinansowania, jeśli spełniasz następujące warunki:  

• jesteś rodzicem, opiekunem prawnym lub opiekujesz się dzieckiem na podstawie orzeczenia sądu,
• twoje dziecko ma od 20 tygodni do 3 lat — możesz korzystać z dofinansowania do końca roku szkolnego, czyli do 31 sierpnia po trzecich urodzinach dziecka. W wyjątkowych sytuacjach, kiedy w twojej gminie nie ma przedszkola lub brakło w nim miejsc, możesz korzystać z dofinansowania o rok dłużej,
• nie przebywasz na urlopie macierzyńskim, ojcowskim lub wychowawczym,    
• nie tworzysz zawodowej rodziny zastępczej,
• jesteś aktywny zawodowo,
• twoje dziecko nie chodzi do żłobka, klubu dziecięcego ani nie przebywa pod opieką dziennego opiekuna,
• nie korzystasz z ulgi na podstawie innej umowy uaktywniającej.

Co to jest umowa uaktywniająca?

Aby otrzymać dofinansowanie musisz podpisać z nianią tzw. umowę uaktywniającą. Jest to tak naprawdę umowa zlecenie, określająca następujące elementy:

• strony umowy, czyli dane rodziców i opiekunki,
• cel i przedmiot umowy,
• godziny pracy niani – nie obowiązują tutaj żadne szczególne obostrzenia, to ty jako rodzic określasz w dowolny, wygodny dla ciebie sposób w jakich godzinach niania będzie wykonywać swoje obowiązki,
• miejsce sprawowania opieki nad dzieckiem,
• liczba dzieci, które będą znajdować się pod opieką,
• szczegółowe obowiązki niani (np. przygotowywane posiłków, spacery, sprzątanie),
• wysokość wynagrodzenia, sposób i termin jego wypłaty,
• czas, na jaki umowa została zawarta,
• warunki, sposób zmiany i rozwiązania umowy.

Zgodnie z prawem, umowę taką można podpisać niemal z każdym, kto ukończył 18 lat i posiada ważne badania sanitarno-epidemiologiczne (tzw. książeczkę sanepidowską).

- Nie ma żadnych formalnych przeszkód, aby zatrudnić babcię czy siostrę. Jedyny, dość oczywisty, wyjątek to rodzic dziecka, którym niania ma się zajmować. Co to oznacza? Łatwo wyjaśnić to na przykładzie. Tata nie może zatrudnić mamy jako nianię dziecka i odwrotnie – mówi ekspert z serwisu niania.pl.

Z czym wiąże się podpisanie umowy uaktywniającej?

Legalne zatrudnienie niani wiąże się z koniecznością dopilnowania pewnych formalności. W ciągu 7 dni musisz zgłosić podpisanie umowy do ZUS-u i wypełnić dwa druki: ZUS ZFA (Rejestracja płatnika składek) oraz ZUS ZUA (Zgłoszenie do ubezpieczeń).

Jako płatnik jesteś zobowiązany do przygotowywania i przekazywania do ZUS-u dokumentów rozliczeniowych do 15 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Być może brzmi to nieco strasznie, ale mamy też dobrą wiadomość – jeśli nie nastąpiły żadne zmiany (np. w wysokości wynagrodzenia lub niania pobierała zasiłek chorobowy), nie musisz składać dokumentów co miesiąc, wystarczy raz a w kolejnych miesiącach ZUS sam wygeneruje dokumentację. Pełne kompendium wiedzy na temat zatrudniania niani znajdziesz na oficjalnej stronie ZUS.