Czy mój sześciolatek może pójść do szkoły?

Obserwuj swojego malca. Dużo informacji o dojrzałości szkolnej dziecka możesz uzyskać samodzielnie. Wystarczy tylko uważnie je obserwować i wiedzieć, na co zwrócić szczególną uwagę.

Jeżeli twój 6-latek potrafi przynajmniej 30 minut układać puzzle, grać w grę planszową czy bawić się klockami, to możesz być spokojna - da sobie radę na lekcjach. I pamiętaj, żeby nie uwzględniać tutaj czasu spędzonego przez dziecko przed telewizorem.

Zdolność zapamiętywania jest niezbędna dla małego ucznia. To dzięki niej dziecko zdobywa wiedzę i osiąga sukcesy. Przyjrzyj się zatem, czy twój smyk jest w stanie nauczyć się na pamięć krótkiego wierszyka, opowiedzieć fabułę obejrzanej wcześniej kreskówki czy przeczytanej bajki.

Powinno też bez trudu przypisywać przedmioty do określonych kategorii, czyli wiedzieć, że skarpetki, spodenki i czapka to ubrania, a gruszka, jabłko czy kiwi - to owoce.

By opanować sztukę pisania, dziecko powinno mieć rozwinięte umiejętności manualne. Obserwuj więc, czy sprawnie zapina guziki, a kolorując obrazki, nie wychodzi za kontur. Czy umie wyciąć narysowany na papierze kształt.

Zobacz, jak dogaduje się z rówieśnikami, czy potrafi wspólnie z nimi np. budować zamek z piasku. Bardzo ważne jest też, by umiał opanować emocje: szczególnie agresję.

Możesz wiele zrobić, by pomóc maluchowi opanować niezbędne umiejętności. Proste, ale systematyczne ćwiczenia mogą zdziałać cuda.

Zabawy edukacyjne

Pomagają opanować sztukę liczenia, poszerzają ogólną wiedzę. By utrwalić znajomość rozróżniania grup przedmiotów, możesz np. rozłożyć przed maluchem rozmaite obrazki wycięte z gazet i poprosić go, by ułożył je w zbiory, które mają coś wspólnego.

Podczas jazdy samochodem namów malca, by liczył np. wszystkie czerwone auta. Róbcie wycinanki, rysujcie szlaczki, żeby doskonalić sprawność paluszków. Grajcie też w wyliczankę, podczas której dziecko ma wymienić np. jak najwięcej zwierząt na daną literę.

Trening zapamiętywania

Ucz swoją pociechę krótkich rymowanek, w czasie spaceru śpiewajcie zabawne piosenki. Po każdym ciekawszym wydarzeniu w przedszkolu czy na placu zabaw proś smyka, by ci je dokładnie opowiedział.

Pamięć świetnie ćwiczy zabawa "Co się zmieniło na stole?". Połóż na stole kilka różnych przedmiotów większych i mniejszych, potem poleć, by dziecko zakryło oczy i schowaj jeden. Maluch musi zgadnąć, czego nie ma.

Nauka samodzielności

Nie wyręczaj swojego dziecka w codziennych czynnościach. Niech samo sznuruje buty, zapina koszulkę, przebiera się w piżamkę, sprząta po zabawie.

Zachowania społeczne

Przypominaj maluchowi o mówieniu "dzień dobry", "dziękuję" czy "przepraszam". Nagradzaj, kiedy wykona twoje polecenie. Pokazuj, jakie są korzyści ze współdziałania w grupie, np. gdy pomoże ci w rozpakowywaniu zakupów, szybciej zajmiecie się wspólną zabawą.

Jeżeli po wielu obserwacjach, ćwiczeniach i odpowiedziach na pytania zamieszczone obok, nadal masz wątpliwości, warto skonsultować się ze specjalistą. Zgłoś się do poradni pedagogiczno-psychologicznej, gdzie po rozmowie z dzieckiem i wykonaniu testów, psycholog oceni stopień jego gotowości szkolnej.

Zajęcia wyrównawcze

Dojrzałość do rozpoczęcia nauki nie zawsze pojawia się automatycznie w określonym wieku. Niektóre dzieci potrzebują fachowej pomocy, by poradzić sobie w szkole. Wizyta w poradni umożliwia wszechstronne zbadanie możliwości malca i skierowanie go na zajęcia pozwalające wyrównać różnice rozwojowe. Gdy problemy są naprawdę duże, psycholog może wydać opinię o odroczeniu obowiązku szkolnego.

Takie badanie jest też istotne dlatego, że przedwczesne posłanie malca do szkoły może w przyszłości spowodować problemy z nauką, podnieść ryzyko wystąpienia dysleksji, czy przyczynić się do zachorowania dziecka na nerwicę szkolną. Jeśli nie potrafi ono odnaleźć się w grupie, bywa usuwane na margines i szkoła staje się dla niego źródłem stresu.

Te odpowiedzi pomogą ci podjąć decyzję:

CZY DZIECKO JEST PRZYGOTOWANE NA ROZPOCZĘCIE NAUKI?

Czy dziecko interesuje się otaczającym je światem i zjawiskami przyrody?

• tak
• nie
• nie wiem

Czy wykazuje zaciekawienie czytaniem, pisaniem i liczeniem?

• tak
• nie
• nie wiem

Czy potrafi skupić uwagę przez dłuższy czas na tej samej czynności?

• tak
• nie
• nie wiem

Czy rozumie podstawowe zasady i normy społeczne i potrafi podporządkować się regułom wyznaczanym przez osoby dorosłe?

• tak
• nie
• nie wiem

Czy bez większych trudności porozumiewa się z innymi, rozumie kierowane do niego polecenia, prośby?

• tak
• nie
• nie wiem

Czy umie bawić się zgodnie w grupie dzieci i potrafi z nimi współpracować?

• tak
• nie
• nie wiem

Czy bez problemu spędza dłuższy czas poza domem (np. pobyt u dziadków bez rodziców, w przedszkolu, na zajęciach dodatkowych)?

• tak
• nie
• nie wiem

Czy zdarza mu się samodzielnie pokonywać drobne trudności?

• tak
• nie
• nie wiem

Czy umie choć trochę kontrolować swoje emocje i opanować się, kiedy wymaga tego sytuacja?

• tak
• nie
• nie wiem

Czy dziecko jest pomysłowe i aktywne?

• tak
• nie
• nie wiem

Jeżeli na większość pytań odpowiedź brzmi TAK - dziecko ma duże szanse na to, że dobrze poradzi sobie w szkole. Jeżeli na większość pytań odpowiedź brzmi NIE - lepiej skonsultować się z wychowawcami w przedszkolu dziecka, porozmawiać z psychologiem lub pedagogiem o swoich wątpliwościach.

Jeżeli na większość pytań odpowiedź brzmi NIE WIEM - trzeba jak najszybciej porozmawiać z osobami, które uczą dziecko w przedszkolu i dowiedzieć się trochę więcej o jego problemach i osiągnięciach.

CZY SZKOŁA JEST GOTOWA NA PRZYJĘCIE SZEŚCIOLATKÓW?

Czy dyrekcja szkoły, do której miałoby pójść dziecko, organizuje spotkania dla rodziców sześciolatków?

• tak
• nie
• nie wiem

Czy szkoła ma stronę internetową i można znaleźć na niej przydatne dla Państwa informacje dotyczące pracy z uczniami klas I?

• tak
• nie
• nie wiem

Czy w szkole istnieje możliwość porozmawiania ze szkolnym psychologiem albo pedagogiem o Państwa wątpliwościach?

• tak
• nie
• nie wiem

Czy możliwe jest wcześniejsze odwiedzenie szkoły (klasy) i pokazanie jej dziecku?

• tak
• nie
• nie wiem

Czy można porozmawiać z pracownikami świetlicy, by rozwiać wątpliwości związane z pobytem Państwa dziecka w świetlicy, gdyby była taka konieczność?

• tak
• nie
• nie wiem

Czy możliwe jest poznanie nauczycieli, którzy będą uczyli w I klasie?

• tak
• nie
• nie wiem

Czy szkoła proponuje jakieś formy wspólnych zajęć, zabaw przedszkolaków z młodszymi uczniami danej szkoły (np. "otwarte lekcje", quizy, konkursy, rozgrywki sportowe)?

• tak
• nie
• nie wiem

Czy w szkole jest świetlica i czy można ją obejrzeć?

• tak
• nie
• nie wiem

Czy szkoła umożliwia kontakt z psychologami z poradni psychologiczno-pedagogicznej (nie zatrudnionymi w szkole)?

• tak
• nie
• nie wiem

Czy wg Państwa szkoła wystarczająco dba o bezpieczeństwo najmłodszych uczniów? (np. ogrodzony plac zabaw, kontrola osób wchodzących do szkoły)

• tak
• nie
• nie wiem

Jeżeli na większość pytań odpowiedź brzmi TAK - szkoła powinna dobrze zadbać o potrzeby i bezpieczeństwo dziecka. Jeżeli na większość pytań odpowiedź brzmi NIE - lepiej poszukać innej szkoły, albo pójść ponownie do tej wybranej i jeszcze raz zapoznać się z warunkami, jakie w niej panują.

Jeżeli na większość pytań odpowiedź brzmi NIE WIEM - warto wejść na stronę internetową szkoły, odnaleźć odpowiednie informacje i umówić się z dyrektorem placówki, by porozmawiać o swoich wątpliwościach.

Tekst: Marta Urbańska