Smoczek: Jak wybrać ten odpowiedni?
Smoczek powinien być odpowiednio dobrany i dopasowany, aby malec go polubił, ale też żeby nie spowodował resentymentu do ssania piersi. Sklepy oferują szeroki wachlarz tego produktu, dostępne są smoczki uspokajające, dynamiczne, z małą lub większą dziurką, anatomiczne.
Czy smoczki są w ogóle potrzebne? Jak znaleźć ten odpowiedni? Na co zwracać uwagę przy doborze smoczka?
Jest wiele rodzajów smoczków dostępnych w sprzedaży, które mają sprostać wymaganiom rodziców, jednak wybór tego jednego może stać się nie lada wyzwaniem.
Tarcza smoczka, czyli część która bezpośrednio przylega do skóry wokół ust, powinna być dopasowana wielkością do twarzy dziecka. Nie może zasłaniać noska, aby nie utrudniała oddychania. Istotnym jest, by tarcza smoczka była odpowiednio wyprofilowana i posiadała otworki, to pozwoli na optymalną cyrkulację powietrza między smoczkiem a ustami dziecka.
Strona, którą tarcza przylega do skóry, powinna być delikatna, by podczas ssania nie podrażniała ani nie uciskała.
Należy pamiętać, by smoczek posiadał wyszczególnione części miękką i twardszą. Końcowa część smoczka powinna być miękka z uwagi na fakt iż to ona znajduje się w buzi dziecka, i twardsza znajdująca się między wargami. W ten sposób, kiedy niemowlak ssie smoczek, mięśnie odpowiedzialne za prawidłowy rozwój zgryzu i aparatu mowy są stymulowane dokładnie w taki sam sposób, jak podczas ssania piersi.
Smoczek naśladujący w jak najwyższym stopniu naturę powinien (podobnie jak pierś) pobudzać dziecko do aktywnego ssania podczas karmienia, czyli dynamicznie pracować w buzi dziecka. Rodzaje smoczków wg tworzywa z którego są wykonane:
- silikonowy - wykonany z tworzywa przezroczystego. Takie smoczki są twardsze, nie ulegają deformacji i mogą być eksploatowane dłużej niż lateksowe. Dziecko musi włożyć więcej wysiłku w ssanie, co ma korzystny wpływ na rozwój mięśni języka i buzi, potrzebnych w późniejszym czasie do nauki mowy. Dużą zaletą odporności silikonu na ucisk i zgniatanie jest brak ryzyka przegryzienia smoczka przez starsze niemowlę. Należy wspomnieć też o niewymagającej higienie smoczka silikonowego, bez problemu można go wyparzyć co nie zmieni jego barwy i struktury, nie absorbują zapachów. Negatywną cechą tego produktu może być twardość i związana z tym trudność w przyjmowaniu pokarmów.
- lateksowy (kauczukowy) - to tradycyjny materiał z jakiego wykonuje się smoczki, dużą zaletą tego rodzaju tworzywa jest jego miękkość i plastyczność. Dzieci preferują delikatny materiał, najbardziej zbliżony do prawdziwej piersi mamy. Niestety te smoczki mają także wady o których warto wspomnieć. Kauczuk jest tworzywem nietrwałym, dość szybko ulega odkształceniu. Ponadto, długi czas korzystania ze zdeformowanego smoczka będzie rzutowało negatywnie na proces kształtowania zgryzu dziecka, i dlatego też należy bacznie obserwować go i wymienić na nowy w momencie zauważanie pierwszych oznak odkształcenia. Lateks łatwo się utlenia i zmienia strukturę pod wpływem wody czy powietrza, absorbuje zapachy, zmienia kolor. Nie zaleca się stosowania tego rodzaju smoczka u dzieci starszych, u których proces ząbkowania już się rozpoczął. Dzieci te mają wzmożoną chęć gryzienia, co jest naturalnym zjawiskiem na tym etapie życia, i właśnie wtedy istnieje ryzyko zachłyśnięcia płynem spowodowane przerwaniem ciągłości smoczka. Kolejnym negatywnym faktem jest bardzo małe prawdopodobieństwo uczulenia na lateks. Objawy alergiczne mogą pojawić się bezpośrednio po zastosowaniu smoczka, jak np.: duszność, pokrzywka, wysypka skórna oraz mogą podwyższyć ryzyko rozwoju alergii w przyszłości z powodu powtarzalności kontaktu z substancją uczulającą.
Rodzaje smoczków wg kształtu:
- anatomiczny - (inaczej nazywany ortodontycznym), dopasowuje się kształtem do buzi malca, wpływają na rozwinięcie prawidłowego zgryzu. charakteryzuje się szerszą podstawą (tzw. szeroko odpływową) i zakończeniem zwężonym ku górze. Tarcza smoczka powinna być dopasowana do kształtu buzi dziecka, zostawiając ujście na nosek. Powinien mieć także duże otwory wentylacyjne, aby powietrze mogło swobodnie odpływać. przydatność tego rodzaju smoczka wynosi do 2 miesięcy. W przypadku uszkodzenia należy go niezwłocznie wymienić.
- dynamiczny - swoją budową przypomina sutek matki. Końcówka smoczka dynamicznego jest miękka, a dzięki funkcji naprzemiennego wydłuża się i kurczenia w buzi dziecka, mobilizuje mięśnie jamy ustnej do wytężonej pracy, natomiast twarda podstawa stanowi stabilne oparcie dla ust dziecka. Ponadto, dzięki swojej budowie zachowana zostaje prawidłowa koordynacja ssania-połykania-oddychania.
Czy smoczek jest niezbędny? Tak. Smoczki mają służyć nam do pomocy w sytuacjach, kiedy nie będziemy mieli możliwości nakarmienia dziecka, np. poranione brodawki sutkowe, zmniejszająca się ilość pokarmu, zażywanie antybiotyku przez matkę lub chwilowa opieka taty, babci lub niani nad dzieckiem w trakcie nieobecności matki.
Początkowo dziecko może być marudne, zacznie wypluwać smoczek, odwracać główkę, jednak te zachowania nie trwają długo, dziecko się przyzwyczaja. Musimy pamiętać, że smoczek to tylko tymczasowe wsparcie, nie należy go nadużywać, co więcej należy go odstawić w momencie pojawienia się ząbków u dziecka. Starannie dobrany smoczek, używany z umiarem nie wpłynie negatywnie na zdrowie dziecka, jego zgryz czy też naturalny odruch ssania. Dlatego wybór smoczka nie powinien być pochopny i przypadkowy, podyktowany kolorystyką czy atrakcyjną ceną.
Daria Grochowska, fizjoterapeuta pracujący w Centrum Zdrowia Dziecka Pegaz
