Gładka skóra maluszka

Zmiany na buzi i ciele niemowlęcia są bardzo częstym i jak najbardziej normalnym objawem niedojrzałości skóry malca. Nasz pielęgnacyjny alfabet pozwoli ci poradzić sobie z niedoskonałościami i podpowie, jak sprawić, by ciałko twojego maluszka było idealnie gładkie.

Ta dolegliwość (nazywana też w skrócie AZS) najczęściej jest wywoływana przez czynniki środowiskowe oraz... nadmierną higienę (codzienne mycie całego ciała środkami myjącymi). Na skórze dziecka (na pleckach, tułowiu i pośladkach) występują wtedy czerwone grudki, zlewające się w plamy i wywołujące dokuczliwe swędzenie. Skóra staje się szorstka, sucha, często się łuszczy. Malca z takimi objawami powinien zbadać dermatolog, bo przy silnych zmianach konieczne będzie przepisanie leków antyalergicznych. Warto też pamiętać, że pielęgnacja skóry małego pacjenta z AZS musi być szczególnie staranna.

Zmiany na ciele należy smarować zapisanymi przez dermatologa maściami i kremami aptecznymi (Lipobase, Cutibasa) lub specjalnymi kremami dla wrażliwców (np. Oillan, Emolium, Oilatum, Balneum).

Jasne, drobne punkciki na bródce, czole i nosku noworodka to tzw. prosaki. Są skutkiem zaczopowania ujść mieszków włosowych. Nie wymagają specjalnych zabiegów: wystarczy codzienne przemywanie buzi wacikiem nasączonym przegotowaną letnią wodą. Prosaki znikają samoistnie.

Pojawia się zazwyczaj w pierwszych miesiącach życia i ma postać żółtych łusek na skórze główki. Jest efektem niedojrzałości gruczołów łojowych. Ciemieniuchy nie wolno zdrapywać. Godzinę przed kąpielą wystarczy posmarować główkę malca oliwką, która zmiękczy skorupkę. Potem trzeba umyć włoski i wyczesać łuski miękką szczotką. Jeśli dolegliwość powraca, warto skonsultować się z pediatrą.

To inaczej emolienty, czyli preparaty, które jednocześnie natłuszczają i nawilżają skórę. Odbudowują warstwę hydrolipidową naskórka, przez co zapobiegają utracie wody. Łagodzą też podrażnienia i świąd. Są dostępne wyłącznie w aptekach, ale można je kupić bez recepty. Są całkowicie bezpieczne i nawet u dzieci można stosować je przez długi czas.

Koniecznie je czytaj, ponieważ są na nich zamieszczone ważne informacje o wieku, od jakiego można stosować u dziecka dany preparat, i o składzie produktu (jeśli malec jest uczulony na jakąś substancję, będziesz mogła sprawdzić, czy znajduje się ona w kosmetyku). Na etykiecie jest też podana data produkcji - zwróć na nią uwagę, bo przeterminowane produkty mogą uczulać maluszka.

W pierwszym półroczu życia niemowlę w ogóle nie powinno przebywać na słońcu. Kiedy dziecko podrośnie, do ochrony przeciwsłonecznej możesz stosować preparaty zarówno z tzw. filtrami mineralnymi (tworzą i pozostawiają na skórze warstwę odbijającą promienie UV), jak i filtrami chemicznymi (wnikają w naskórek i pochłaniają promienie). Zanim sięgniesz po konkretny kosmetyk, sprawdź, czy jest odpowiedni dla dziecka w wieku twojej pociechy. Najlepsza ochrona dla maluszka to 25-50+ SPF.

U dzieci gronkowiec złocisty bytuje na skórze, ale w niesprzyjających warunkach (upały, przegrzewanie, niedostateczna higiena, zaostrzenie zmian w AZS) może namnażać się i wywoływać zakażenia skóry. Bakterie gronkowca wnikają przez skórę i powodują nadkażenia ropne. Brzdąca, który ma ropne wykwity, powinien zbadać lekarz.

Bardzo często krostki na skórze dziecka spowodowane są uczuleniem na niektóre pokarmy, np. mleko, jajka, cytrusy, czekoladę. Po konsultacji z lekarzem wyłącz z menu smyka (lub swojego, jeśli karmisz dziecko piersią) produkty, które wywołują reakcję skórną. Nowe pokarmy wprowadzaj do diety brzdąca pojedynczo, w niewielkich ilościach i tygodniowych odstępach czasu.

Kąpiel w krochmalu to sprawdzony sposób na pieluszkowe zapalenie skóry i potówki. Dwie łyżki mąki ziemniaczanej rozpuść w zimnej wodzie i wlej do 2l gotującej się wody. Potem gęsty roztwór dodaj do wanienki.

Jeśli skóra dziecka jest bardzo wysuszona lub podrażniona, nie wystarczą zwykłe kosmetyki. Czasem trzeba także sięgnąć po kremy z apteki. Maści lecznicze, które nawilżą wyjątkowo suchą skórę, zawierają zazwyczaj witaminy (głównie wit. E), zaś kremy łagodzące odparzenia - tlenek cynku i pantenol. Nie stosuj jednak maści aptecznych bez konsultacji z pediatrą. Nie wszystkie są odpowiednie dla maluszka. Tak jest np. z popularnym tormentiolem, który na dużej powierzchni ciała może działać toksycznie.

Jego charakterystycznym objawem są czerwone plamy pokryte żółtymi łuskami. Objawy mogą występować na całym ciele. Ich przyczyną jest zła praca gruczołów łojowych. W usunięciu grudek pomogą specjalne preparaty zalecone przez dermatologa, np. płyn Tanno Hermal.

Złuszczanie się skóry u noworodków jest procesem fizjologicznym i wynika z adaptacji skóry do środowiska powietrznego. Łuszczące się zmiany pojawiają się zwykle na stópkach i na przegubach rączek dziecka. W tych miejscach jest po prostu mało gruczołów łojowych, odpowiedzialnych za nawilżenie ciała. Nie należy się tym martwić, gdyż problem szybko sam zniknie.

Zwykłe kostki myjące zawierają składniki, które wysuszają skórę i zmieniają jej odczyn z kwaśnego na zasadowy. Dlatego do toalety maleństwa lepiej używać tzw. syndetów, które pod względem chemicznym są syntetycznymi mydłami i mają pH zbliżone do pH skóry dziecka.

Jeżeli niemowlę ma przesuszoną skórę, trzeba ją nawilżać. W pierwszych tygodniach życia sprawdzą się emolienty, które zatrzymują w skórze wodę. Gdy jednak maleństwo skończy miesiąc i okaże się, że jego skóra nadal jest bardzo sucha, warto sięgnąć po balsamy lub mleczka dla niemowląt. Mają lżejszą konsystencję i nie nasilają zmian łojotokowych - w przeciwieństwie do oliwki, odradzanej przez dermatologów.

Zazwyczaj pojawiają się w kroczu i na pośladkach, czyli tam, gdzie skóra jest ukryta pod pieluszką, narażona na otarcia oraz na kontakt z moczem i kałem. Odparzenia można poznać po zaczerwienieniu skóry, czasem pokrytym pękającymi pęcherzykami. Aby ich uniknąć, podczas każdego przewijania należy myć dokładnie pupę malca wodą z mydłem lub przecierać ją chusteczkami nawilżanymi dla niemowląt. Zmienione miejsca trzeba smarować kremem przeciw odparzeniom, np. Ziajka. Gojenie skóry przyspiesza wietrzenie pupy, dlatego zmieniając pieluszkę, warto pozwolić niemowlęciu przez chwilę poleżeć na golaska.

Jasnoczerwone, malutkie krostki, wypełnione przejrzystym płynem pojawiają się na skutek przegrzania w miejscach, gdzie dostęp powietrza jest ograniczony i gdzie ciało bardziej się poci (w fałdach szyi, pod ubraniem). Aby zniknęły, najlepiej przecierać je roztworem sody oczyszczonej. Pomoże też kąpiel w krochmalu. Potówki wywołują swędzenie, lepiej ich więc unikać. Dlatego warto zadbać, by w pokoju, gdzie przebywa malec, było ok. 20-22°C. Nie należy też ubierać smyka zbyt grubo (tylko noworodek powinien mieć o jedną warstwę ciuszków więcej niż dorosły).

Niegdyś stosowano go jako dodatek do kąpieli, bo ma działanie odkażające. Ponieważ jednak napar z rumianku często podrażnia skórę, trzeba bardzo uważać, używając go do pielęgnacji niemowlęcia.

Gdy zmiany na skórze maluszka są bardzo silne, lekarz może zapisać maść sterydową. Nie trzeba się bać tego rodzaju leków, ale należy stosować je ściśle według wskazań specjalisty, nigdy na własną rękę. Najlepiej używać ich na przemian z maściami natłuszczającymi.

To objaw zawirowań hormonalnych, występujących w organizmie malca. W jego krwi znajdują się jeszcze hormony mamy, a jednocześnie zaczynają działać jego własne. Trądzik to niewielkie, czerwone krostki na buzi, które przy właściwej higienie znikają same po kilku (czasami kilkunastu) tygodniach. Wystarczy 2-3 razy dziennie przemywać buzię maleństwa przegotowaną, ostudzoną wodą lub solą fizjologiczną.

Szorstki materiał może podrażniać delikatną skórę nowo narodzonego maleństwa, dlatego dla dziecka warto kupować ubranka z miękkiej bawełny. Ma ona jeszcze jedną zaletę - jest przewiewna, więc malec się w niej nie zgrzeje. Wszystkie ciuszki trzeba prać w proszku dla niemowląt i dokładnie je płukać, bo detergenty uczulają. Podobnie jest z chemikaliami używanymi podczas produkcji ubrań. Testy wykazały, że wypłukują się dopiero po kilkunastu praniach! Dlatego też nie należy obawiać się używanych ubranek po znajomych dzieciach.

Zaczerwienienie , obrzęk, krostki oraz silne swędzenie to wynik kontaktu skóry z uczulającą substancją. Najważniejsze jest wykrycie i usunięcie przyczyny wysypki (np. uczulającego proszku do prania). Aby zmniejszyć dolegliwości, smaruj zmiany łagodzącym kremem lub maścią sterydową (tylko po konsultacji z lekarzem).

Pojawiają się na skórze noworodka tuż po urodzeniu. Najczęstsze spośród znamion to naczyniaki: niegroźne płaskie, czerwone i nieregularne plamki (te na czole i karku nazywane są dziobnięciami bociana) lub miękkie i wypukłe o barwie malinowej. Tworzą się z poszerzonych naczyń krwionośnych i znikają same po kilku latach. Zdarzają się również znamiona barwnikowe o kolorze kawy z mlekiem. Choć nie są groźne, warto obserwować, czy nie rosną.

O skórę dziecka trzeba dbać nie tylko za względu na jej urodę. Jest ona ważnym organem ciała, który pełni istotne funkcje, m.in. stanowi barierę dla czynników zewnętrznych i reguluje temperaturę ciała. Kiedy jest osłabiona i chora, nie spełnia właściwie swojej roli, co wpływa na ogólną formę malucha.

Konsultacja: dr Lidia Ruszkowska, dermatolog dziecięcy, ordynator Oddziału Dermatologii Dziecięcej Międzyleskiego Szpitala Specjalistycznego. Tekst: Iga Kuś