Wszystko, co trzeba wiedzieć o sałacie
Przez niektórych kojarzona jest wyłącznie z dietą oraz pokarmem dla gryzoni. O czym mowa? O sałacie! Wiosną i latem można ją kupić bez problemu, więc warto ją włączyć do codziennej diety. Korzyści z jej spożywania jest sporo: posiada mnóstwo witamin i minerałów oraz jest niskokaloryczna. Choć wielu nie jest przekonanych do jej smaku, gdyż uważają, że jest go pozbawiona, to warto podawać ją z rożnymi warzywami, a także z sosami, które jej go nadadzą. Poza tym na rynku istnieje wiele odmian, więc każdy znajdzie coś dla siebie. Co warto wiedzieć o tym warzywie? Jakich błędów nie wolno popełniać przy jej przygotowywaniu?
Kilka słów o sałacie
Sałata uprawiana jest od tysięcy lat, znana już była mieszkańcom starożytnego Egiptu oraz Izraela. Co ciekawe, jej delikatny smak zawdzięcza się krzyżowaniu różnych gatunków. Bowiem dawniej charakteryzowała się ostrym i gorzkim posmakiem. Sałata jest jednoroczną rośliną z rodziny astrowatych. Obecnie występuje wyłącznie w uprawie i nie spotyka się jej dzikich gatunków. Używa się jej przede wszystkim do różnych sałatek i serwuje niemal wyłącznie na surowo. Zbiory w celach kulinarnych przeprowadza się przed jej kwitnieniem.
Co znajdziemy w sałacie?
Sałata zawiera bardzo dużo substancji odżywczych. Jest źródłem witamin z grupy B, a także silnych przeciwutleniaczy. Przede wszystkim witaminy C oraz E, które poprawiają kondycję organizmu, korzystnie wpływają na odporność, ułatwiają gojenie się ran oraz zapobiegają powstawaniu zmarszczek. Poza tym pomagają usunąć wolne rodniki, które odpowiedzialne są za przedwczesne starzenie się komórek organizmu i rozwój chorób cywilizacyjnych. W sałacie znaleźć można również kwas foliowy – niezbędny podczas ciąży, ponieważ wspiera rozwój układu nerwowego płodu, a także reguluje pracę układu nerwowego. Sałata jest także źródłem potasu, żelaza i magnezu: pierwiastki te wspierają pracę serca, wzmacniają ścianki naczyń krwionośnych i ułatwiają utrzymanie prawidłowego ciśnienia krwi.
Bogactwo chlorofilu
Sałata swój intensywny kolor zawdzięcza chlorofilowi: związkowi chemicznemu, który ma bezpośredni wpływ na proces fotosyntezy w roślinach. Działa on również korzystnie na zdrowie organizmu: przyspiesza gojenie się ran, a także ułatwia pokonanie infekcji, dzięki przeciwbakteryjnemu działaniu. W sałacie można znaleźć również luteinę i zeaksantynę, które przeciwdziałają zwyrodnieniom plamki żółtej, a tym samym mogą wspierać prawidłowy wzrok. Warto wiedzieć, że te substancje pomagają chronić ciało przed nadmiernym działaniem promieniowania UV.
Różne rodzaje sałaty
Na rynku można kupić wiele gatunków sałat, które różnią się wyglądem, smakiem oraz trwałością. Wśród najpopularniejszych można wymienić:
*sałatę masłową – delikatną i kruchą o intensywnie zielonych liściach oraz delikatnym, słodkawym smaku. Jest jedną z pierwszych nowalijek, dlatego poleca się ja w przyrządzaniu sałatek warzywnych. Nie jest trwała, więc po zakupie trzeba szybko ją spożyć;
*sałatę lodową – która posiada zwarty głąb zielonych i bardzo kruchych liści. Jest trwalsza i przechowywana w lodówce, może być zdatna do spożycia przez kilka dni. Idealnie komponuje się z innymi gatunkami sałat oraz dodatkami, takimi jak np. sery;
*sałatę rzymską – o długich liściach, które, podobnie jak u sałaty lodowej, odznaczają się długą trwałością. Jest niezbędnym składnikiem klasycznej sałatki cezar, stąd świetnie komponuje się z różnymi mięsami i wędlinami, a także z popularnymi warzywami;
*endywię kędzierzawą – charakteryzującą się lekko gorzkim smakiem i długimi liśćmi. Warto podawać ją z innymi gatunkami sałat (również na ciepło) oraz warzyw czy serów z dodatkiem ostrych sosów;
*roszponkę – o drobnych liściach i oryginalnym, lekko orzechowym smaku. Co ciekawe, podobnie jak endywię, dobrze smakuje również po podgrzaniu;
*rukolę – o ostrym smaku i ciekawych liściach, przypominając liście mniszka lekarskiego. Często występuje w towarzystwie innych gatunków sałat oraz jest składnikiem różnego rodzaju pizz.
Jak wybrać dobrą sałatę?
Decydując się na zakup sałaty w sklepie, warto się jej dokładnie przyjrzeć. Przede wszystkim jej liście nie mogą mieć przebarwień, nie być wiotkie ani wilgotne. Dobrze też zwrócić uwagę na miejsce odcięcia: jeśli jest brązowe, to znaczy, że sałata spędziła dłuższy czas w chłodni i jest nieświeża. W wypadku kupowania sałat pakowanych, ich wnętrze nie powinno być wilgotne, gdyż to przyspiesza proces jej psucia.
Jak przechowywać i podawać sałatę?
Sałatę można przechowywać w lodówce (w zależności od gatunku) przez kilka dni. Jednak nie warto owijać jej w foliowe worki, ponieważ powstają wtedy szkodliwe azotyny, które w nadmiarze mogą powodować zatrucia organizmu. Sałatę należy myć bezpośrednio przed spożyciem: najlepiej starannie, ale krótko pod bieżącą wodą, aby nie wypłukać cennych wartości odżywczych. Aby nie zaburzyć jej smaku, przed podaniem trzeba dokładnie liście osuszyć. Warto pamiętać o tym, aby nie kroić sałaty nożem, a jedynie rwać ją w palcach na mniejsze kawałki. W kontakcie z metalem utlenia się luteina, która ma korzystny wpływ na oczy.
