To musisz wiedzieć o diecie bezglutenowej!
Co jest podstawą diety bezglutenowej, a co trzeba z niej wykluczyć? Sprawdź, jakie są zalecenia postępowania dietetycznego w przypadku nietolerancji glutenu.
Gluten jest przyczyną powstawania zespołu złego wchłaniania, a schorzenie które powoduje, nazywa się celiakią. Zespół złego wchłaniania, pojawia się wówczas, gdy zniszczeniu ulegają kosmki jelita cienkiego.
Może być też tak, że enterocyty, a więc komórki pokrywające każdy kosmek jelitowy mają ze swej natury nieprawidłową budowę ścian komórkowych, a więc gluten zawsze u tych dzieci będzie uszkadzał kosmki jelitowe.
KUCHNIA SMYKA ALERGIKA - pobierz książkę kucharską!
Osoby cierpiące na celiakię skazane są na dietę bezglutenową przez całe życie. Co zatem możesz podawać dziecku, co musisz wykluczyć z jego diety, a czego już nigdy nie będzie mogło wziąć do ust? Sprawdź!
Dieta w celiakii:
ZBOŻA
Bezglutenowe, czyli bezpieczne, które możesz jeść:
- amarant,
- chleb świętojański,
- gryka (nie zanieczyszczona),
- kukurydza,
- proso,
- quinoa (komosa ryżowa),
- sezam,
- sorgo,
- tapioka,
- maniok,
- ziemniaki,
- ryż i ryż glutenowy ( nie jest to gluten zbożowy).
Niedozwolone, których trzeba unikać:
- pszenica,
- skrobia pszeniczna,
- owies,
- jęczmień,
- pszenica płaskurka,
- orkisz,
- pszenżyto,
- otręby z wyżej wymienionych zbóż,
- słód jęczmienny,
- muesli i płatki z w/w zbóż,
- ciasto- świeże, suche, nadziewane,
- produkty pieczone słodkie lub słone np. paluszki, chleb, suchary, krakersy, pizza, torty, ciastka drożdżowe.
Ryzykowne, których lepiej unikać:
- ryż dmuchany,
- pochodne kukurydzy,
- chrupki ziemniaczane,
- puree ziemniaczane - instant, mrożone,
- mąka kasztanowa,
- mąka gryczana,
- pop corn,
- skrobia i mąka kukurydziana,
- skrobia i mąka ryżowa,
- mąka z ciecierzycy,
- skrobia ziemniaczana,
- mąka tapiokowa,
- mąka maniokowa,
- mąka z prosa.
OWOCE
Bezpieczne i dozwolone w diecie:
- owoce świeże,
- owoce mrożone,
- owoce suszone (daktyle, figi, rodzynki)
- orzechy w każdej postaci,
Niedozwolone - owoce liofilizowane i oprószone mąką.
Ryzykowne - owoce kandyzowane.
WARZYWA
Bezpieczne:
- wszystkie- surowe, gotowane, suszone, mrożone bez dodatków niedozwolonych,
- warzywa marynowane- w oliwie, occie, zalewie solnej, soli,
- warzywa strączkowe- świeże i puszkowane,
- przecier pomidorowy, pomidory konserwowe bez dodatków środków konserwujących, zagęszczaczy, smakowych i barwników.
Niedozwolone:
- warzywa panierowane, w mące lub cieście,
- dania mieszane z warzyw i zbóż,
- warzywa mrożone w postaci : frytek, grzybów zawierające pszenicę lub jej pochodne.
Ryzykowne: gotowe dania warzywne, pasztet sojowy.
MIĘSO , RYBY , JAJA
Bezpieczne:
- wszystkie rodzaje mięs bez dodatków zarówno świeże jak i mrożone,
- wszystkie rodzaje ryb ( w sosie własnym, oliwie, wędzone, mrożone.
- jaja.
Niedozwolone:
- mięso panierowane lub gotowane z sosem zawierającym mąkę,
- ryby panierowane lub gotowane z sosem zawierającym mąkę,
- ryby mrożone wstępnie gotowane.
Ryzykowne:
- różne rodzaje wędlin (mortadela, kiełbasa, parówki, biała kiełbasa, szynka gotowana).
- konserwy mięsne,
- gotowe sosy mięsne lub rybne,
- gotowe lub półgotowe potrawy z mięsa i ryb.
MLEKO i PRZETWORY
Bezpieczne:
- mleko świeże i UHT ( o dłuższej przydatności do spożycia),
- jogurt naturalny (chudy i pełnotłusty),
- śmietana świeża i UHT,
- ser świeży,
- twaróg,
- sery świeże i sezonowane ( parmezan, mozarella, edamski, emmentaler).
Niedozwolone:
- jogurt słodowy,
- jogurt zbożowy,
- jogurt herbatnikowy,
- gotowe dania z serem.
Ryzykowne:
- mleko z dodatkiem witamin lub innymi dodatkami,
- gotowe napoje mleczne,
- jogurt owocowy,
- śmietana UHT z przyprawami np. grzybowa, łososiowa.
- bita śmietana,
- kremy,
- budynie,
- sery w plasterkach,
- sery topione,
- sery ziołowe,
- sery pleśniowe.
SŁODYCZE
Bezpieczne:
- miód,
- cukier,
- fruktoza,
- dekstroza,
- syrop glukozowy.
Niedozwolone:
- czekolada ze zbożami.
Ryzykowne:
- cukier puder,
- marmolady,
- czekolada w tabliczkach,
- czekoladki,
- kremy czekoladowe do smarowania,
- kakao w proszku,
- masa kakaowa,
- lody,
- lizaki lodowe,
- napoje mrożone,
- cukierki,
- gumy do żucia,
- owoce kandyzowane,
- galaretki,
- pastylki,
- słodziki sztuczne.
NAPOJE
Bezpieczne:
- napoje gazowane i musujące ( np. coca-cola, oranżada),
- napoje bezalkoholowe ( w tym light),
- herbaty (torebki) bez teiny, rumianku,
- herbaty ziołowe,
- kawa i kawa bezkofeinowa,
- soki,
- nektary owocowe,
- napoje alkoholowe: wino białe, czerwone, różowe,
- wina musujące,
- koniak, brendy, rum, teguila, Calvados
Niebezpieczne:
- piwo,
- whisky,
- wódka zbożowa,
- gin,
- kawa rozpuszczalna,
- kawa zbożowa,
- napoje owsiane.
Ryzykowne:
- syropy do napojów,
- gotowe mieszanki do przyrządzania kakao,
- herbaty aromatyzowane,
- płynne preparaty uzupełniające sole mineralne,
- soki owocowe z dodatkiem włókien.
TŁUSZCZE
Bezpieczne:
- wszystkie oleje roślinne,
- margaryna roślinna,
- masło,
- słonina,
- smalec,
- sól i pieprz,
- zioła aromatyczne,
PRZYPRAWY
Niedozwolone:
- beszamel (sos),
Ryzykowne:
- gotowe sosy do makaronu,
- gotowe sosy do mięs, ryb i sałatek,
- masło niskotłuszczowe,
- kostki, buliony mięsne,
- preparaty rosołowe,
- aromaty zapachowe,
- zioła aromatyczne,
- przyprawy.
INNE
Bezpieczne:
- ekstrakt z drożdży,
- drożdże świeże,
- drożdże liofilizowane,
Niedozwolone:
- zakwas z mąki zawierającej gluten,
Ryzykowne:
- proszek do pieczenia
UWAGA
Wymienione produkty zgrupowane w określeniach, jako; bezpieczne, ryzykowne lub niebezpieczne są takie wyłącznie w aspekcie nietolerancji glutenu. Często wraz z tym rodzajem schorzenia idą w parze również inne dolegliwości chorobowe w postaci alergii i /lub nietolerancji różnych składników pokarmowych.
Dlatego dieta musi być indywidualnie dobrana do specyfiki schorzenia, muszą niej być wykluczone również te składniki pokarmowe, które wywołują objawy chorobowe, chociaż dopuszczone są do spożycia w ramach diety bezglutenowej.
Materiał opracowała Grażyna Maciejewska, terapeuta-alergolog
