28. tydzień ciąży

Jeśli matka ma krew z ujemnym czynnikiem Rh i jest w ciąży po raz kolejny właśnie teraz konieczne będzie wykonanie zastrzyku z immunoglobuliny anty-D. Drugi taki zastrzyk otrzyma w 34. tygodniu. Wszystko po to, by zminimalizować ryzyko wystąpienia konfliktu serologicznego, który może wystąpić wtedy, gdy dziecko odziedziczy dodatni czynnik Rh po ojcu (przy ujemnym czynniku u matki). Prawdopodobieństwo konfliktu wystąpienia serologicznego w pierwszej ciąży jest niskie (chyba że występują dodatkowe powikłania), ale profilaktyczne podanie immunoglobuliny obniża ryzyko do zera. Jest to naturalny preparat, całkowicie bezpieczny dla dziecka. Wszystkie rodzące, w tym pierworódki z ujemnym Rh otrzymują immunoglobulinę bezpłatnie po porodzie - jest na to czas do 72 godzin od wydania dziecka na świat. Takie postępowanie pozwoli zabezpieczyć ich ewentualne kolejne ciąże.

Kobiety w ciąży mnogiej począwszy od 28. tygodnia ciąży podlegają obserwacji w ramach opieki ambulatoryjnej. Jeśli dzieje się coś niepokojącego, lekarz może zalecić tzw. polegiwanie, czasem konieczny staje się pobyt w szpitalu.

12 tygodni. Należy jednak pamiętać, że termin porodu wyznaczony przez lekarza w oparciu o regułę Naegelego jest terminem przewidywanym. Tylko 3-5 proc. dzieci przychodzi na świat w wyznaczonym dniu.

W trzecim trymestrze mogą powrócić (lub pojawić się) dolegliwości gastryczne, jak zgaga, niestrawność, zaparcia, wieczorne wzdęcia. Dodatkową uciążliwością dnia codziennego jest utrudnienie oddychania - żebra odginają się nieco do zewnątrz , więc przepona rozciąga się i staje mniej elastyczna. Dodatkowo uciska ją wypchnięta do góry jama brzuszna. Wszystko to uniemożliwia niekiedy głębszy wdech, dlatego kobietom w zaawansowanej ciąży często brak jest tchu, pojawiają się zawroty głowy, omdlenia. Oddech przyspiesza - pośrednio dzieje się to przez wysoki poziom progesteronu.

1/3 przyszłych mam ma niedobory żelaza, wiele z nich nie zdaje sobie z tego sprawy, ponieważ wyniki morfologii krwi nie zawsze wykazują ten deficyt. Jest to niebezpieczny stan, ponieważ niedokrwistość podczas ciąży może przyczynić się m.in. do przedwczesnego porodu. Dieta, nawet dobrze skomponowana nie pokrywa w 100 proc. dziennego zapotrzebowania na ten pierwiastek (zwiększonego w odmiennym stanie), dlatego konieczne jest przyjmowanie preparatu z magnezem dedykowanego ciężarnym w dawce ustalonej z lekarzem. Ginekolog może wystawić skierowanie na dodatkowe, bardziej szczegółowe badania krwi, jeśli podejrzewa niedobór żelaza i chce wykluczyć inne okoliczności. Alarmujący wynik to poziom hemoglobiny niższy niż 10,5-11g.

Dolegliwości i objawy, które mogą występować w tym czasie, to m.in.:

- biaława wydzielina z pochwy (może być jej więcej niż do tej pory, ale nie powinna mieć nieprzyjemnej woni),

- wrażliwość i krwawienie dziąseł podczas szczotkowania,

- bóle pleców,

- powiększenie żył, żylaki, hemoroidy,

- dalsze powiększanie się piersi,

- częstomocz, popuszczanie moczu,

- świąd skóry brzucha, rozstępy,

- coraz częstsze skurcze Braxtona - Hicksa.

Dziecko mierzy 35-38 cm i waży ponad kilogram. Gdyby przyszło na świat teraz, w 28. tygodniu, miałoby dużą szansę na przeżycie, ale wymagałoby specjalistycznej pomocy, przede wszystkim przy oddychaniu, jego płuca nie wytworzyły bowiem jeszcze dostatecznej ilości surfaktantu. Lipid ten jest produkowany przez komórki wyścielające płuca; pokrywa pęcherzyki powłoką zapobiegającą sklejaniu i umożliwia ich rozszerzanie przy wdechu. Gdy istnieje ryzyko przedwczesnego porodu, matka otrzyma domięśniowo zastrzyki ze sterydami, których zadaniem jest przyspieszenie rozwoju płuc płodu, a ściślej - stymulację wytwarzania surfaktantu.

Póki co, malec otrzymuje tlen dzięki łożysku, ale już od tygodni trenuje "oddychanie" - wciąga do płuc płyn owodniowy, wykonując przy tym odpowiednie sekwencje ruchów klatki piersiowej, która unosi się i opada. Czynność ta staje się teraz bardziej regularna.

Zestaw odruchów, z którymi noworodek przychodzi na świat (kroczenia, poszukiwania pokarmu, ssania, chwytny, etc.) jest prawie gotowy - płód w 28. tygodniu już je ma. Mimo to, wcześniaki urodzone na tym etapie potrzebują pomocy też w kwestii przyjmowania pokarmu - zwykle nie mają tyle sił, co donoszone noworodki i efektywne ssanie piersi lub butelki staje się wyzwaniem. Na odruch zwężania i rozszerzania się źrenicy w odpowiedzi na bodźce świetlne trzeba jeszcze poczekać kilka tygodni.

W dalszym ciągu trwa intensywny rozwój mózgu (i będzie trwał jeszcze kilka lat po narodzinach), jego powierzchnia staje się coraz bardziej pofałdowana, bruzdowata, a wokół włókien nerwowych cały czas tworzą się osłonki mielinowe. Malec czuwa i zasypia, a śpiąc coraz częściej miewa sny, podczas snu wchodzi bowiem w fazę REM (tzw. snu paradoksalnego, w którym występują szybkie ruchy gałek ocznych i marzenia senne - na etapie życie płodowego ich treść to prawdopodobnie zbiór doznań zmysłowych znanych dziecku).

Jeśli dziecko było obrócone głową w dół, w tym czasie może jeszcze zmienić ułożenie ciała i znaleźć się w pozycji pośladkowej. Na ponowne przyjęcie optymalnej pozycji z przodującą główką ma czas do 32. - 34. tygodnia, po tym czasie szansa na zmianę układu ciała jest niewielka, bo ciasna przestrzeń macicy ogranicza już swobodę ruchów.

Od dawna zna odgłos bijącego serca matki i dźwięk jej głosu, teraz uczy się rozpoznawać jego ton, a nawet reaguje (uspokojeniem lub poruszeniem, a nawet skokiem bądź uspokojeniem tętna) na emocje nim przekazywane.

Układ kostny i stawy są już prawie całkowicie ukształtowane. Z małymi wyjątkami - między kośćmi czaszki znajduje się błona, czyli niezrośnięte ciemiączko, które zarośnie kością najpóźniej przed ukończeniem przez dziecko 18. miesiąca życia.