Do ciąży trzeba się przygotować trzy miesiące wcześniej

Przyszłe mamy mogą uprawiać sport - poza ekstremalnymi i ryzykownymi dyscyplinami. Z nart zatem lepiej zrezygnować. Najlepszy okres na zdecydowanie się na dziecko - z punktu widzenia biologii - to między 25. a 35. rokiem życia. Później kobiecie coraz trudniej zajść w ciążę. Jakie badania powinny robić ciężarne? Do którego momentu porodu można zdecydować się na znieczulenie podczas porodu? Kiedy jest wskazanie na przeprowadzenie cięcia cesarskiego? O to wszystko Anna Kropaczek pytała prof. Krzysztofa Sodowskiego, kierownika oddziału ginekologiczno-położniczego szpitala wojewódzkiego w Tychach i prof. Izabelę Ulman-Włodarz z tego szpitala.

Anna Kropaczek: Jak należy się przygotować do ciąży?

Prof. Krzysztof Sodowski: - Jeżeli dwoje zdrowych ludzi podejmuje decyzję o dziecku świadomie, jest to ciąża zaplanowana, obydwoje są zdrowi, to oprócz takich badań, które wykonuje się co jakiś czas, a więc morfologia, ogólne badanie moczu, to ci zdrowi ludzie nie muszą wykonywać żadnych dodatkowych badań.

Czy należy się wcześniej przeciw czemuś zaszczepić?

- To nie zaszkodzi, jeżeli na przykład kobieta nie chorowała na różyczkę może wykonać badanie przeciwciał, jeżeli tych przeciwciał nie ma albo są bardzo niskie, bardzo dobrze, jeśli zaszczepi się przeciwko różyczce. Dobrze, żeby kobieta wiedziała, czy nie ma HIV, wirusa wątroby, toksoplazmozy,  cytomegalii. Zupełnie inaczej sprawa wygląda u kobiet młodych, ale chorujących na jakieś choroby. W przypadku diabetyczek, im cukrzyca jest bardziej nasilona, tym ciąża musi być bardziej pilnowana. Kobieta przed zajściem w ciążę musi mieć inne dodatkowe badania. Jeżeli pacjentka ma jakąś inną chorobę - np. serca czy nerek - to wtedy są to ciąże wysokiego ryzyka i te kobiety musimy bardzo mocno pilnować.

Czego jeszcze nie powinna robić kobieta przed zajściem w ciążę?

- Na pewno nie powinna palić papierosów. Są palaczki, które nie rzucą palenia. Mamy dużo takich kobiet. Jeżeli jednak rozsądnie tłumaczy się im, by zmniejszyły liczbę papierosów, załóżmy 3 miesiące przed zajściem w ciążę, to bardzo często te panie jednak zmniejszają liczbę wypalanych papierosów i potem udaje się w trakcie ciąży wytłumaczyć, że to szkodzi dziecku - przestają palić papierosy. Ten okres przygotowań do ciąży to dwa, trzy miesiące. Powinno się wtedy odstawić tabletki antykoncepcyjne - jeżeli się je bierze. Wtedy należy dość zdrowo się odżywiać, unikać tych pokarmów, które są niewskazane, w miarę zdrowo w trakcie tych trzech miesięcy funkcjonować - wysypiać się, nie przepracowywać, nie balować za bardzo. To są takie podstawowe wskazania przed zajściem w ciążę.

W czasie, kiedy staramy się o dziecko, nie należy również pić alkoholu.

- Alkohol jest przeciwwskazany nie tylko w ciąży, jest również przeciwwskazany w momencie planowania ciąży. Mamy bardzo często do czynienia z FAS, czyli zespołem alkoholowym u dzieci urodzonych przez kobiety pijące. W ciąży jest absolutny zakaz alkoholu, zakaz palenia papierosów - kobiety, które palą dużo papierosów w ciąży, rodzą dzieci hipotroficzne.

- Te dzieci się gorzej rozwijają, nikotyna ma bardzo zły wpływ na rozwój łożyska, a więc to wszystko sprzyja patologii ciąży. Bardzo często mamy też pytania od kobiet, które chcą zachodzić w ciążę, czy nie powinny stosować jakiejś diety. Są pewne pożywienia, których kobiety powinny unikać. Wiemy, że nie powinny jeść surowego mięsa, surowych ryb, pleśniowych serów. Tam może dochodzić do rozwoju listeriozy, która potem bardzo nam wikła ciążę i powoduje wiele problemów w rozwijającym się płodzie.

Jak należy się odżywiać w czasie ciąży?

Prof. Izabela Ulman-Włodarz: -Istnieje zjawisko tzw. ciążoreksji. Dużo pacjentek boi się, że w ciąży przybierze nadmiernie na wadze, że waga ciała wzrośnie i planują, w jaki sposób powinni się odżywiać, ewentualnie przed ciążą stosują leki zmniejszające masę ciała. W ciąży pacjentka powinna przybrać około 12 kilogramów. Ewentualnie 10 proc. wyjściowej masy przed ciążą, to jest norma ustalona przez Światową Organizację Zdrowia.

- Oczywiście nie należy specjalnie się objadać w ciąży, bo powinny być zachowane odpowiednie proporcje kwasów, tłuszczów i węglowodanów. Pokutuje wciąż takie przekonanie, że w ciąży powinno się jeść za dwoje. To jest nieszczęście dla większości kobiet, gdzie niejako przez rodziny są zmuszane do tego, żeby więcej jeść.

- Proponowałabym jednak, żeby każda kobieta ciężarna zgłosiła się do dietetyka, na Zachodzie jest taka specjalizacja dietetyka prenatalna, u nas niestety jeszcze nie jest za bardzo rozwinięta, ale warto jest przed ciążą skonsultować się z dietetyczką. I absolutnie nie można się odchudzać w ciąży - tylko zdroworozsądkowo zaplanować sobie dzienne przyjmowanie pokarmów.